❶ The long‑term effects are due to changes in the vascularity and cellularity of soft tissue and bone, damage to salivary glands and increased collagen synthesis, leading to hypovascularity, hypocellularity, and hypoxia of the tissues: ❶ Uzun vadeli etkiler, yumuşak doku ve kemikteki damar yapısı ve hücresel yapının değişmesi, tükürük bezlerine zarar verilmesi ve artan kollajen sentezi nedeniyle oluşur; bu da dokularda azalmış damar yoğunluğu (hipovaskülarite), hücre sayısında azalma (hiposelülarite) ve oksijen yetersizliği (hipoksi) ile sonuçlanır:

❷ Common chronic complications are xerostomia, dental alteration, rampant caries, demineralization, alteration or loss of taste (dysgeusia), secondary opportunistic infection (e.g., candidiasis). Oral ulceration (soft tissue necrosis). Osteo radionecrosis, pain, temporomandibular joint disease, trismus, nutritional deficiencies, psychological impact. ❷ Yaygın kronik komplikasyonlar arasında kuru ağız (kserostomi), diş değişiklikleri, yaygın çürükler, mineral kaybı (demineralizasyon), tat değişikliği veya kaybı (disgeüzi), ikincil fırsatçı enfeksiyonlar (örneğin kandidiyazis), ağız ülserleri (yumuşak doku nekrozu), osteoradyonekroz, ağrı, temporomandibular eklem hastalığı, trismus, beslenme yetersizlikleri ve psikolojik etkiler yer alır.

❸ To a significant degree, the oral problem associated with RT can be prevented or minimized through optimal management ❸ Radyoterapiye bağlı ağız problemleri, uygun yönetimle önemli ölçüde önlenebilir veya azaltılabilir.

❶ Measures taken to reduce the severity of xerostomia are‑ ❶ Kserostominin şiddetini azaltmak için alınan önlemler şunlardır:

❷ Radiation stents can be fabricated to shield the ipsilateral side when unilateral radiation treatment is required ❷ Tek taraflı radyasyon tedavisi gerektiğinde, aynı taraftaki bölgeyi korumak için radyasyon stentleri hazırlanabilir.

❸ Radiation techniques should be improved (use intensity‑modulated irradiation technique) ❸ Radyasyon teknikleri geliştirilmelidir (yoğunluk ayarlı ışınlama tekniği kullanılmalıdır).

❹ Patient should be encouraged to maintain adequate fluid intake and remain hydrated to prevent bacterial infections of the oral cavity ❹ Hastalar, ağız boşluğundaki bakteriyel enfeksiyonları önlemek için yeterli sıvı alımı yapmaya ve hidrasyonu korumaya teşvik edilmelidir.

❺ Tongue should be cleaned 2 or 3 times daily with soda bicarbonate solution ❺ Dil günde 2-3 kez sodyum bikarbonat çözeltisi ile temizlenmelidir.

❻ Sticky foods such as chocolate and pastries should be avoided ❻ Çikolata ve hamur işleri gibi yapışkan yiyeceklerden kaçınılmalıdır.

❼ Caffeine containing beverages, alcohol or strong flavors should be avoided ❼ Kafein içeren içecekler, alkol veya güçlü aromalar tüketilmemelidir.

❽ Sugar‑free candies, gums, and mint should be avoided ❽ Şekersiz şekerlemeler, sakızlar ve nane kullanılmamalıdır.

❾ Secretagogues that is, pilocarpine, anethole trithione, and cevimeline act by stimulating the functioning of salivary gland tissue ❾ Sekretagoglar; pilokarpin, anetol trition ve sevimelin, tükürük bezi dokusunun fonksiyonunu uyararak etki gösterir.

❿ Sugarless antifungal agents such as nystatin powder and clotrimazole can be used to treat infections ❿ Enfeksiyonları tedavi etmek için nistatin tozu ve klotrimazol gibi şekersiz antifungal ajanlar kullanılabilir.

❶ Measures taken to reduce the severity of xerostomia are‑ ❶ Kserostominin şiddetini azaltmak için alınan önlemler şunlardır:

❷ Radiation stents can be fabricated to shield the ipsilateral side when unilateral radiation treatment is required ❷ Tek taraflı radyasyon tedavisi gerektiğinde, aynı taraftaki bölgeyi korumak için radyasyon stentleri hazırlanabilir.

❸ Radiation techniques should be improved (use intensity‑modulated irradiation technique) ❸ Radyasyon teknikleri geliştirilmelidir (yoğunluk ayarlı ışınlama tekniği kullanılmalıdır).

❹ Patient should be encouraged to maintain adequate fluid intake and remain hydrated to prevent bacterial infections of the oral cavity ❹ Hastalar, ağız boşluğundaki bakteriyel enfeksiyonları önlemek için yeterli sıvı alımı yapmaya ve hidrasyonu korumaya teşvik edilmelidir.

❺ Tongue should be cleaned 2 or 3 times daily with soda bicarbonate solution ❺ Dil günde 2-3 kez sodyum bikarbonat çözeltisi ile temizlenmelidir.

❻ Sticky foods such as chocolate and pastries should be avoided ❻ Çikolata ve hamur işleri gibi yapışkan yiyeceklerden kaçınılmalıdır.

❼ Caffeine containing beverages, alcohol or strong flavors should be avoided ❼ Kafein içeren içecekler, alkol veya güçlü aromalar tüketilmemelidir.

❽ Sugar‑free candies, gums, and mint should be avoided ❽ Şekersiz şekerlemeler, sakızlar ve nane kullanılmamalıdır.

❾ Secretagogues that is, pilocarpine, anethole trithione, and cevimeline act by stimulating the functioning of salivary gland tissue ❾ Sekretagoglar; pilokarpin, anetol trition ve sevimelin, tükürük bezi dokusunun fonksiyonunu uyararak etki gösterir.

❿ Sugarless antifungal agents such as nystatin powder and clotrimazole can be used to treat infections ❿ Enfeksiyonları tedavi etmek için nistatin tozu ve klotrimazol gibi şekersiz antifungal ajanlar kullanılabilir.

❶ Thick, stringy saliva ❶ Koyu ve yapışkan tükürük

❷ Increased thirst ❷ Artan susuzluk

❸ Changes in taste, swallowing or speech ❸ Tat, yutma veya konuşmada değişiklikler

❹ A sore or burning feeling ❹ Ağızda ağrı veya yanma hissi

❺ Cuts or cracks in the lips or at the corner of the mouth ❺ Dudaklarda veya ağız köşelerinde kesikler veya çatlaklar

❻ Changes in the surface of the tongue. ❻ Dil yüzeyinde değişiklikler

❼ Problem wearing denture should be avoided. ❼ Protez kullanırken sorun yaşanmamalıdır.

❽ Up to 64% of patients treated with conventional radiotherapy still experience a moderate to severe degree of a permanent xerostomia when assessed to up to 22 years after RT. ❽ Konvansiyonel radyoterapi ile tedavi edilen hastaların %64'üne kadar olan kısmı, radyoterapiden 22 yıl sonrasına kadar değerlendirildiğinde orta ila şiddetli derecede kalıcı kuru ağız (xerostomia) yaşamaya devam etmektedir.

❶ ♥ Cleaning, washing away food debris ❶ ♥ Temizlik, yiyecek artıklarını uzaklaştırma

❷ ♥ Makes food easier to swallow ❷ ♥ Yiyeceklerin daha kolay yutulmasını sağlar

❸ ♥ Antibacterial effect on bacteria entering the mouth ❸ ♥ Ağıza giren bakterilere karşı antibakteriyel etki

❹ ♥ Lubricating effect that protects mucous membranes ❹ ♥ Mukoza zarlarını koruyan yağlayıcı etki

❺ ♥ pH buffering effect that prevents caries ❺ ♥ Çürüğü önleyen pH tamponlama etkisi

❻ ♥ Effect of promoting remineralization of teeth ❻ ♥ Dişlerin remineralizasyonunu destekleme etkisi

❼ ♥ Effect of protecting the tongue as a lubricant and developing the sense of taste ❼ ♥ Dilin yağlayıcı olarak korunması ve tat duyusunun gelişmesini sağlama etkisi

❶ Saliva is made by salivary glands. ❶ Tükürük, tükürük bezleri tarafından üretilir.

❷ Saliva is needed for taste, swallowing and speech, it helps to prevent infection and tooth decay, by cleaning of teeth and gums and preventing too much acid is the mouth. ❷ Tükürük, tat alma, yutma ve konuşma için gereklidir; diş ve diş etlerini temizleyerek, ağızdaki fazla asidin oluşmasını önleyerek enfeksiyon ve diş çürüğünü engellemeye yardımcı olur.

❸ Function of saliva have been well‑documented below ❸ Tükürüğün fonksiyonları aşağıda iyi bir şekilde belgelenmiştir.

❶ An oral and pharyngeal mucosa are exposed to radiation taste receptors become damaged and taste discrimination becomes increasingly compromised ❶ Ağız ve farenks mukozası radyasyona maruz kaldığında, tat reseptörleri zarar görür ve tat ayırt etme yeteneği giderek azalır.

❷ Foods may seem to have no taste or may not taste the way they did before cancer treatment ❷ Yiyecekler tatsız gibi gelebilir veya kanser tedavisinden önceki tadını vermeyebilir.

❸ Radiation may cause a change in sweet, sour, bitter, and salty taste ❸ Radyasyon, birçok hastada tatlı, ekşi, acı ve tuzlu tatlarda değişikliğe neden olabilir.

❹ For many patients, the taste buds may recover 6–8 weeks or more after RT ends. ❹ Birçok hastada tat tomurcukları, radyoterapi bittikten sonra 6–8 hafta veya daha uzun sürede iyileşebilir.

❶ Loss of taste is the most common side effect during radiation to the tongue and palate during 1–2 weeks after radiotherapy which gradually returns back to normal after the course is completed. ❶ Tat kaybı, radyoterapi sonrası 1–2 hafta içinde dil ve damak bölgesine uygulanan radyasyon sırasında en sık görülen yan etkidir ve tedavi tamamlandıktan sonra yavaş yavaş normale döner.

❷ The most common contributing factors are damaged taste buds disrupted innervations and decreased salivary flow. ❷ En yaygın katkıda bulunan faktörler, tat tomurcuklarının zarar görmesi, sinir iletiminin bozulması ve tükürük akışının azalmasıdır.

❶ Viral infections are not common in patients under radiotherapy treatment, continuing regular oral care will help to prevent infections. ❶ Radyoterapi gören hastalarda viral enfeksiyonlar yaygın değildir, düzenli ağız bakımına devam edilmesi enfeksiyonların önlenmesine yardımcı olacaktır.

❶ Factors promoting clinical fungal infection in this population include the following: ❶ Bu grupta klinik mantar enfeksiyonunu artıran faktörler şunlardır:

❷ Hypo salivation resulting from radiation damage to the salivary gland ❷ Tükürük bezlerinin radyasyonla zarar görmesi sonucu oluşan hiposalivasyon (azalmış tükürük salgısı)

❸ Tissue damage caused by radiation‑induced oral mucosites ❸ Radyasyon kaynaklı oral mukozitlerin neden olduğu doku hasarı

❹ Resulting dietary impairment ❹ Buna bağlı gelişen beslenme bozukluğu

❺ Inability to maintain oral hygiene. ❺ Ağız hijyeninin sağlanamaması

❻ In this case, topical antifungal agents such as nystatin rinse/pastilles and clotrimazole troches can be effective patients who receive topical antifungal. ❻ Bu durumda, topikal antifungal ajanlar olan nistatin gargara/pastil ve klotrimazol troşlar etkili olabilir.

❼ Patients should be asked to avoid eating, drinking and rinsing for at least 30 min after use. ❼ Hastalara, bu ilaçların kullanımından sonra en az 30 dakika boyunca yeme, içme ve ağız çalkalamaktan kaçınmaları gerektiği söylenmelidir.

❽ For persistent lesions, systemic agents like fluconazole are very effective. ❽ Dirençli lezyonlar için flukonazol gibi sistemik ilaçlar oldukça etkilidir.

❾ Bacterial infection can be treated by ❾ Bakteriyel enfeksiyonlar şu yollarla tedavi edilebilir:

➓ Maintaining oral hygiene ➓ Ağız hijyeninin korunmasıyla

⓫ Oral antibiotics/systemic antibiotic ⓫ Oral antibiyotikler veya sistemik antibiyotiklerle

⓬ Maintain nutritional status of the patients ⓬ Hastaların beslenme durumunun korunmasıyla

❶ Damage to the lining of the mouth and weakened immune system makes it easy for the infection to occur. ❶ Ağız astarının (mukozasının) zarar görmesi ve bağışıklık sisteminin zayıflaması, enfeksiyonun oluşmasını kolaylaştırır.

❷ Oral mucositis breaks down the lining of the mouth which lets, bacteria, viruses, and fungal get into the blood. ❷ Oral mukozit, ağız astarını bozar ve bu durum bakteri, virüs ve mantarların kana karışmasına neden olabilir.

❸ Dry mouth which is common during radiotherapy to head and neck may also raise the risk of infection in the mouth. ❸ Baş ve boyun radyoterapisi sırasında yaygın olan ağız kuruluğu da ağızda enfeksiyon riskini artırabilir.

❹ Infection may be caused by bacteria, virus or fungal. ❹ Enfeksiyon; bakteri, virüs veya mantar kaynaklı olabilir.

❺ A systemic review indicated that the weighted mean prevalence of clinical oral candidiasis during head and neck RT is 37.4%. ❺ Sistematik bir derleme, baş ve boyun radyoterapisi sırasında klinik oral kandidiyazis görülme sıklığının ağırlıklı ortalama %37.4 olduğunu göstermiştir.

❶ Brush and rinse everyday use a soft bristle toothbrush as one made for cleaning of the denture. ❶ Her gün dişlerinizi fırçalayın ve ağız çalkalama yapın; protez temizliği için yapılmış yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanın.

❷ Keep dentures moist when not being worn, place them in water or a denture soaking solution. ❷ Protezleri kullanılmadığında nemli tutun; suya veya protez bekletme solüsyonuna yerleştirin.

❶ Brush teeth and gum with a soft bristle brush 2–3 times a day for 2–3 min ❶ Dişleri ve diş etlerini yumuşak kıllı bir fırça ile günde 2–3 kez, 2–3 dakika boyunca fırçalayın.

❷ Rinse the toothbrush in hot water every 10–30 s to soften the bristle if needed ❷ Gerekirse, fırça kıllarını yumuşatmak için diş fırçasını her 10–30 saniyede bir sıcak suyla durulayın.

❸ Use antibacterial rinse ❸ Antibakteriyel gargara kullanın.

❹ Use a fluoride toothpaste with a mild taste, flavoring may irritate the mouth, (especially mint flavoring) ❹ Hafif tatlı, florürlü bir diş macunu kullanın; tatlandırıcılar ağızda tahrişe neden olabilir (özellikle nane aroması).

❺ Rinsing. Use every 2 h to decrease soreness in the mouth, dissolve ¼ teaspoon of salt and ¼ teaspoon of baking soda in 1 glass of water ❺ Ağızdaki ağrıyı azaltmak için her 2 saatte bir ağız çalkalama yapın; 1 bardak suda ¼ çay kaşığı tuz ve ¼ çay kaşığı karbonatı çözün.

❻ Use lip care products such as cream with lanolin to prevent drying and cracking ❻ Kuruma ve çatlamayı önlemek için lanolin içeren kremler gibi dudak bakım ürünleri kullanın.

❶ Radiation patients should be monitored weekly as needed to ensure they are not developing mouth sores ❶ Radyasyon tedavisi alan hastalar, ağız yarası gelişmediğinden emin olmak için gerektiğinde haftalık olarak izlenmelidir.

❷ Patients should be advised to eat a small amount of meals 4–6 portion daily rather than three big meals ❷ Hastalara, günde üç büyük öğün yerine 4–6 küçük porsiyon şeklinde beslenmeleri önerilmelidir.

❸ Intake of easy to swallow nutritious fluid and such as soups, milk shakes, and curd should be increased ❸ Çorba, milkshake ve yoğurt gibi yutulması kolay, besleyici sıvıların alımı artırılmalıdır.

❹ Psychological counseling if required ❹ Gerekirse psikolojik danışmanlık sağlanmalıdır.

❶ Common sites of oral cavity mucositis include the buccal, labial, and soft palate mucosa along with ventral surface of tongue, floor of the mouth. ❶ Oral kavite mukozitinin yaygın bölgeleri; bukkal (yanak), labial (dudak), yumuşak damak mukozası ile birlikte dilin alt yüzeyi ve ağız tabanıdır.

❷ If the pharynx is involved, the individual may have a sore throat and difficulties in swallowing and talking. ❷ Farenks etkilenmişse, kişide boğaz ağrısı ile birlikte yutma ve konuşmada güçlük görülebilir.

❸ Esophagitis is caused by damage to the mucosal lining and usually presents as dysphagia. ❸ Özofajit, mukoza tabakasının zarar görmesiyle oluşur ve genellikle disfaji (yutma güçlüğü) şeklinde kendini gösterir.

❹ Mucositis can cause severe pain and increase the risk of development of systemic infections from bacterial, fungal, or viral infections in the mouth. ❹ Mukozit şiddetli ağrıya neden olabilir ve ağızda bakteri, mantar veya virüs kaynaklı sistemik enfeksiyon gelişme riskini artırabilir.

❺ The hyperemic and edematous mucosa initially appears reddened. ❺ Hiperemik (aşırı kanlanmış) ve ödemli mukoza başlangıçta kızarık görünür.

❻ This erythema is due to a thinning of the epithelium and vascular dilation, inflammation and edema of the submucosa. ❻ Bu eritem (kızarıklık), epitelin incelmesi ve damar genişlemesi ile submukozanın iltihabı ve ödeminden kaynaklanır.

❼ With continued radiotherapy, the mucosa becomes denuded, ulcerated and covered with fibrinous exudates. ❼ Radyoterapi devam ettikçe mukoza soyulur, ülserleşir ve fibrinöz eksüdatlarla kaplanır.

❽ This is accompanied by pain, burning, and discomfort, which are greatly aggravated by contact with coarse or highly seasoned food. ❽ Bu duruma ağrı, yanma ve rahatsızlık eşlik eder; bunlar özellikle sert veya baharatlı yiyeceklerle temasla ciddi şekilde artar.

❾ Depending on the extent of the treatment field, involvement of the pharyngeal mucosa may produce difficulties in swallowing and speech. ❾ Tedavi alanının kapsamına bağlı olarak farengeal mukozanın tutulumu, yutma ve konuşma zorluklarına yol açabilir.

❿ This is often at its worst in 2–3 weeks of treatment, with symptoms usually diminishing thereafter completion of treatment. ❿ Bu durum genellikle tedavinin 2–3. haftasında en kötü halini alır ve belirtiler tedavi tamamlandıktan sonra genellikle azalır.

⓫ After 4 weeks of treatment, 90–95% of patients show complete resolution of mucositis and sore throat is absent or minimum. ⓫ Tedaviden 4 hafta sonra, hastaların %90–95'inde mukozit tamamen iyileşir ve boğaz ağrısı ya hiç kalmaz ya da minimum düzeye iner.

❶ As pain increases, NSAIDs are combined with other medications and patients can be made relatively comfortable. ❶ Ağrı arttıkça, NSAID’ler diğer ilaçlarla kombine edilir ve hastalar nispeten rahatlatılabilir.

❷ Prevention may be the most important factor for the development of oral mucositis; however, it is difficult to prevent as well as treat. ❷ Oral mukozitin gelişimini önlemek en önemli faktör olabilir; ancak hem önlemek hem de tedavi etmek zordur.

❸ Acute mucositis begins during the second or third week of RT and subsides within 8–10 weeks after treatment is completed. ❸ Akut mukozit, radyoterapinin ikinci veya üçüncü haftasında başlar ve tedavi tamamlandıktan sonra 8–10 hafta içinde hafifler.

❹ Good oral hygiene is perhaps the best way to reduce the complications. ❹ İyi ağız hijyeni, komplikasyonları azaltmanın en iyi yolu olabilir.

❺ Frequent daily cleaning of the teeth and oral rinse with a combination of salt and sodium bicarbonate in water or dilute solution of hydrogen peroxide and water have a soothing effect on the affected areas. ❺ Dişlerin sık sık günlük temizliği ve tuz ile sodyum bikarbonat karışımı su veya seyreltilmiş hidrojen peroksit çözeltisi ile ağız çalkalama, etkilenen bölgelerde yatıştırıcı etkiye sahiptir.

❻ Other therapies have included rinsing with Benadryl elixirs, sucrate fate solutions, and topical anesthetics. ❻ Diğer tedaviler arasında Benadryl likörleri, sukralfat solüsyonları ve topikal anestetiklerle ağız çalkalama yer alır.

❶ Mucositis severity increases and topical pain management strategies become less effective; it becomes necessary to depend on systemic analgesics to manage oral radiation mucositis pain. ❶ Mukozit şiddeti arttıkça, topikal ağrı yönetimi yöntemleri daha az etkili olur; bu nedenle ağız radyasyon mukoziti ağrısını yönetmek için sistemik analjeziklere başvurmak gerekir.

❷ Because there is generally no risk of bleeding for head and neck radiation patients, analgesic treatment begins with nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs). ❷ Baş ve boyun radyasyonu alan hastalarda genellikle kanama riski olmadığı için, ağrı tedavisi nonsteroid antiinflamatuar ilaçlarla (NSAID'ler) başlar.

❶ Mucositis is a common life-threatening acute adverse effect due to early changes in the oral mucosal tissue, which is extremely sensitive to radiation dose. ❶ Mukozit, ağız mukozasında radyasyon dozuna karşı son derece hassas olan erken değişikliklerden kaynaklanan, yaygın ve yaşamı tehdit eden akut bir yan etkidir.

❷ The development of mucositis depends on the dose of radiation, angulations to the beam, location of tumor, and the degree of oral hygiene. ❷ Mukozitin gelişimi, radyasyon dozu, ışın açısı, tümörün yeri ve ağız hijyeni derecesine bağlıdır.

❸ Mucositis can occur anywhere there is oral mucosa including the oral cavity, esophagus, larynx, and pharynx. ❸ Mukozit, ağız boşluğu, yemek borusu, gırtlak ve farenks dahil olmak üzere oral mukozanın bulunduğu her yerde ortaya çıkabilir.

❹ Clinically, the oral mucositis appears to be due to epithelial thinning and vasodilatation. ❹ Klinik olarak, ağız mukozitinin sebebi epitel incelmesi ve vazodilatasyon (damar genişlemesi) olarak görülür.

❺ This can lead to ulceration or mouth sores, sloughing of the epithelium, and crusting of lips. ❺ Bu durum ülserasyon veya ağız yaralarına, epitelin dökülmesine ve dudaklarda kabuklanmaya yol açabilir.

❻ Oral mucositis causes pain and increases the risk for the development of systemic infection from bacterial, fungal, or viral infection in the mouth. ❻ Ağız mukoziti ağrıya neden olur ve ağızda bakteri, mantar veya viral enfeksiyonlardan kaynaklanan sistemik enfeksiyon gelişme riskini artırır.

One of the earliest complications of RT is the development of mucositis. ❶ Radyoterapinin (RT) en erken komplikasyonlarından biri mukozitin gelişmesidir.

❷ The soft tissues in the treatment field after a week or two demonstrate a moderate amount of erythema. ❷ Tedavi alanındaki yumuşak dokular, bir veya iki hafta sonra orta derecede eritem (kızarıklık) gösterir.

❸ As the radiation continues, the mucosa may exhibit varying degree of desquamation and frank ulceration, resulting in pain and dysphagia which makes patients to eat a well-balanced diet leading to significant weight loss and malnutrition. ❸ Radyasyon devam ettikçe, mukozada değişen derecelerde soyulma ve belirgin ülserasyon görülebilir; bu durum ağrı ve yutma güçlüğüne yol açar, hastaların dengeli beslenmesini zorlaştırır ve bu da ciddi kilo kaybı ve malnütrisyona neden olur.

❶ Trismus and fibrosis ❶ Trismus ve fibrozis

❷ Malnutrition ❷ Malnütrisyon (yetersiz beslenme)

❸ Osteoradionecrosis ❸ Osteoradyonekroz

❹ Dental caries ❹ Diş çürükleri

❺ Xerostemia ❺ Kserostomi (ağız kuruluğu)

❻ These symptoms can subside 2–4 weeks after completion of radiotherapy. ❻ Bu belirtiler, radyoterapinin tamamlanmasından 2–4 hafta sonra hafifleyebilir.

❶ The oral complications of head and neck radiation can be divided into two groups on the basis of the usual time of their occurrence. ❶ Baş ve boyun radyasyonunun ağız komplikasyonları, genellikle ortaya çıkış zamanlarına göre iki gruba ayrılabilir.

❷ Acute complications ❷ Akut komplikasyonlar

❸ A therapeutic dose of radiation in head and neck cancer usually comprises a total of 64 Gy to 70 Gy in 32–35 fractions with the daily dose of 1.8–2.0 Gy/fraction. ❸ Baş ve boyun kanserinde terapötik radyasyon dozu genellikle toplam 64 Gy ile 70 Gy arasında, 32–35 fraksiyonda ve günlük 1.8–2.0 Gy/fraksiyon şeklindedir.

❹ Acute complication appears 1–2 weeks after radiation starts; it depends on dose and site of radiation also. ❹ Akut komplikasyonlar radyasyon başladıktan 1–2 hafta sonra ortaya çıkar; doz ve radyasyon bölgesine bağlıdır.

❺ Common acute complications include: ❺ Yaygın akut komplikasyonlar şunlardır:

Oropharyngeal mucositis Orofaringeal mukozit

Change in salivary composition Tükürük bileşiminde değişiklik

Alteration of taste (Dysgeusia) Tat değişikliği (Dizgezi)

Infection (bacterial, fungal and viral) Enfeksiyon (bakteriyel, fungal ve viral)

Periodontium pain Periodonsiyum ağrısı

❶ Perform a complete prophylaxis with a fluoride treatment and home care instruction for plaque control. ❶ Plak kontrolü için tam bir profilaksi yapılmalı, florür tedavisi uygulanmalı ve hastaya evde bakım talimatları verilmelidir.

❷ Before protocalling the patients, the practitioner should requisite the diagnosis, prognosis, treatment plan, and medical history from the oncologist. ❷ Hastayı protokollendirmeden önce, uygulayıcı onkologdan tanı, prognoz, tedavi planı ve tıbbi geçmiş bilgilerini talep etmelidir.

❶ Take necessary radiographs such as a panoramic and a full mouth. ❶ Panoramik ve tam ağız gibi gerekli radyografiler çekilmelidir.

❷ Perform a full mouth examination including periodontal charting. ❷ Periodontal ölçümleri de içeren tam ağız muayenesi yapılmalıdır.

❸ These steps will identify potential sources of infection and needed dental work, such as caries, broken restorations, sharp edges and overhangs, orthodontic bands removed, and partial and full dentures cleaned and adjusted. ❸ Bu adımlar, çürükler, kırık restorasyonlar, keskin kenarlar ve çıkıntılar, çıkarılması gereken ortodontik bantlar ile kısmi ve total protezlerin temizlenmesi ve ayarlanması gibi enfeksiyon kaynaklarını ve gerekli dental tedavileri belirleyecektir.

❹ Preradiation extractions should be done 10–21 days earlier to avoid the risk of osteoradionecrosis (ORN). ❹ Osteoradyonekroz (ORN) riskini önlemek için radyoterapi öncesi diş çekimleri 10–21 gün önce yapılmalıdır.

❺ All major surgeries should be performed 4–6 weeks in advance to start of radiotherapy. ❺ Tüm büyük cerrahi işlemler, radyoterapi başlamadan 4–6 hafta önce gerçekleştirilmelidir.

❶ The goal of this evaluation is to identify teeth at significant risk of infection, broken teeth that would optimally require aggressive or invasive dental treatment during and after the radiation that increases the risk of soft tissue necrosis and osteonecrosis. ❶ Bu değerlendirmenin amacı, enfeksiyon riski yüksek olan dişleri ve kırık dişleri tespit etmektir; çünkü bu dişler radyasyon sırasında veya sonrasında agresif ya da invaziv diş tedavileri gerektirebilir ve bu da yumuşak doku nekrozu ve osteonekroz riskini artırır.

❶ Elimination of oral disease and implementation of oral protocols designed to maintain maximum oral health must be components of patients’ assessment and care before RT begins. ❶ Ağız hastalıklarının ortadan kaldırılması ve maksimum ağız sağlığını sürdürmeye yönelik ağız protokollerinin uygulanması, radyoterapi (RT) başlamadan önce hasta değerlendirmesi ve bakımının bir parçası olmalıdır.

❷ Patients should receive a comprehensive oral evaluation several weeks before radiation begins. ❷ Hastalar, radyasyon başlamadan birkaç hafta önce kapsamlı bir ağız muayenesi almalıdır.

❸ This time provides an appropriate interval for tissue healing in the event that invasive oral procedures, including tooth extraction, dental scaling/polishing, and endodontic therapy are necessary. ❸ Bu süre, diş çekimi, diş taşı temizliği/parlatma ve endodontik tedavi gibi invaziv ağız işlemlerinin gerekli olması durumunda, doku iyileşmesi için uygun bir zaman aralığı sağlar.

❶ Oral complications of head and neck radiation are more predictable, and are often more severe and can lead to permanent tissue changes that put the patient at risk for serious chronic complications. ❶ Baş ve boyun radyasyonuna bağlı oral komplikasyonlar daha öngörülebilirdir, genellikle daha şiddetlidir ve hastayı ciddi kronik komplikasyon riskine sokabilecek kalıcı doku değişikliklerine yol açabilir.

❷ Patients should go for routine dental evaluation, preventive oral care, and close follow-up before, during, and after radiation therapy. ❷ Hastalar radyoterapi öncesinde, sırasında ve sonrasında düzenli diş muayenesi, koruyucu ağız bakımı ve yakın takip yaptırmalıdır.

① To get moist dentin after etching, do not dry the dentin with compressed air after rinsing away etchant. ① Asitleme sonrası dentini nemli tutmak için, asidi duruladıktan sonra dentini basınçlı hava ile kurutmayın.

② Remove excess water and then blot the remaining water present on the dentin surface using gauze or cotton to leave dentin optimally moist. ② Fazla suyu uzaklaştırın ve dentin yüzeyinde kalan suyu gazlı bez veya pamuk ile hafifçe kurulayarak dentini ideal düzeyde nemli bırakın.

① Presence of water droplets dilute resin primer (monomer) and prevent hybridization in the collagen network. ① Su damlacıklarının varlığı, reçine primerini (monomeri) seyreltir ve kollajen ağı içinde hibritleşmeyi engeller.

② This lowers the bond strength. ② Bu durum bağlanma dayanımını azaltır.

① Primers consisting organic solvents like ethanol and acetone are used. ① Etil alkol (etanol) ve aseton gibi organik çözücüler içeren primerler kullanılır.

② Acetone-based primers are dependent on a moist dentin surface for hybridization because the acetone displaces water present in the interfibrillar spaces of the collagen network and carry hydrophilic resin along with it for hybridization. ② Aseton bazlı primerler, asetonun kollajen ağının lifler arası boşluklarında bulunan suyu yerinden etmesi ve hidrofilik reçineyi bu suyla birlikte taşıyarak hibritleşmeyi sağlaması nedeniyle nemli dentin yüzeyine bağlıdır.

① Sensitivity to dry or moist dentin varies according to the type of solvent used for the primer resin. ① Primer reçinesi için kullanılan çözücünün türüne bağlı olarak kuru veya nemli dentine karşı duyarlılık değişir.

② Moist dentin is friendly with all primer types, it is advisable to have moist dentin for resin-dentin bonding. ② Nemli dentin, tüm primer türleriyle uyumludur; reçine-dentin bağlanması için nemli dentin olması önerilir.

① Water keeps collagen fibrils from collapsing, thus helping in better penetration and bonding between resin and dentin. ① Su, kolajen fibrillerinin çökmesini önler; böylece reçine ile dentin arasındaki penetrasyon ve bağlanmayı artırır.

② The acetone trails water and improves penetration of the monomers into the dentin for better micromechanical bonding. ② Aseton, suyu takip eder ve monomerlerin dentine daha iyi mikromekanik bağlanma için penetrasyonunu artırır.

① Collagen fibers can collapse when dry and if the organic matrix is denatured. ① Kolajen lifleri kuru olduğunda ve organik matriks denatüre olduğunda çöker.

② Because of this presence of moist/wet dentin is needed to achieve successful dentin bonding. ② Bu yüzden başarılı dentin bağlanması için nemli/ıslak dentin varlığı gereklidir.

① This obstructs the resin from reaching the dentin surface and forming a hybrid layer. ① Bu, reçinenin dentin yüzeyine ulaşmasını ve hibrit tabaka oluşturmasını engeller.

② Thus, the desired effect of acid etching, which is increased permeability, is lost. ② Böylece, asit aşındırmanın istenen etkisi olan artan geçirgenlik kaybolur.

① By etching dentin, the smear layer and minerals are removed and collagen fibers are exposed. ① Dentin aşındırıldığında, smear tabakası ve mineraller uzaklaştırılır ve kollajen lifleri açığa çıkar.

② Areas from where minerals are removed are filled with water. ② Minerallerin uzaklaştırıldığı alanlar su ile dolar.

③ This water acts as a plasticizer for collagen, keeping it in an expanded soft state. ③ Bu su, kollajen için plastikleştirici görevi görür ve kollajenin genişlemiş yumuşak bir durumda kalmasını sağlar.

④ Thus, spaces for resin infiltration are also preserved. ④ Böylece reçinenin infiltre olacağı boşluklar da korunmuş olur.

① Contains both hydrophilic and hydrophobic ends ① Hem hidrofilik hem de hidrofobik uçlara sahiptir.

② Bonds to tooth due to excellent infiltration and chelation with Ca²⁺ ions as coupling agents ② Kalsiyum iyonları (Ca²⁺) ile mükemmel infiltrasyon ve şelasyon sayesinde dişe bağlanır.

③ Available as powder (containing PMMA) and liquid (containing MMA, META, TBB) ③ Toz halinde (PMMA içeren) ve sıvı halinde (MMA, META, TBB içeren) bulunur.

④ Used as amalgam bonding agent and as a component in resin luting cement. ④ Amalgam bağlayıcı ajan olarak ve reçine siman içinde bir bileşen olarak kullanılır.

① Bis-GMA is much more hydrophobic and when polymerized, absorbs only about 3% water by weight into its structure. ① Bis-GMA çok daha hidrofobiktir ve polimerize olduğunda, yapısına ağırlıkça yalnızca yaklaşık %3 su emer.

② The mixture of the two is like an intermediate and serves as a useful adhesive for dental hard tissues. ② İkisinin karışımı ara bir yapı gibidir ve diş sert dokuları için faydalı bir adeziv olarak görev yapar.

① Has both hydrophilic and hydrophobic ends ① Hem hidrofilik hem de hidrofobik uçlara sahiptir.

② Helps in increasing the wettability of hydrophobic agents ② Hidrofobik ajanların ıslanabilirliğini artırmaya yardımcı olur.

③ Its low molecular weight infiltrates into the dentinal tubules ③ Düşük moleküler ağırlığı dentinal tübüllere nüfuz eder.

④ It retains water within adhesive formulations to decrease bonding ④ Bağlanmayı azaltmak için adeziv formülasyonlar içinde suyu tutar.

⑤ It can polymerize only by linear polymerization so show weak polymerization in high concentrations ⑤ Sadece lineer polimerizasyonla polimerize olabilir, bu yüzden yüksek konsantrasyonlarda zayıf polimerizasyon gösterir.

HEMA; can be fully mixed in water and acts as a polymerizable wetting agent perfect for dental adhesives. ◉ HEMA, suyla tamamen karışabilir ve diş adezivleri için mükemmel olan polimerleşebilir bir ıslatma ajanı olarak görev yapar.

Buradaki "systems" kelimesinden kasıt, adeziv sistemlerdir (bonding systems).

Yani, dişe restoratif materyalin (örneğin kompozit) yapışmasını sağlamak için kullanılan adeziv (bağlayıcı) sistemler. Bu sistemler, diş yüzeyine uygulanan primer, bonding ajanları ve reçine monomerleri gibi maddeleri içerir. Genellikle bu sistemler, hem hidrofobik hem de hidrofilik bileşenleri bir arada bulundurur:

Hidrofobik monomerler → Reçine ile uyumluluğu sağlar (örneğin BisGMA, UDMA)

Hidrofilik monomerler → Diş dokusunun (özellikle dentinin) daha iyi ıslanmasını ve bağlanmasını sağlar (örneğin HEMA)

Dolayısıyla bu cümledeki "systems", bu tür adeziv bağlama sistemlerini ifade etmektedir.

① Hydrophobic monomers interact with restorative materials and copolymerize, ① Hidrofobik monomerler restoratif materyallerle etkileşime girer ve kopolimerleşir.

② while hydrophilic monomers increase the wettability of dental hard tissues. ② Hidrofilik monomerler ise dişin sert dokularının ıslanabilirliğini artırır.

③ The biggest difference between hydrophilic and hydrophobic adhesives is the chemistry of their monomers and solvents. ③ Hidrofilik ve hidrofobik adezivler arasındaki en büyük fark, monomerlerinin ve çözücülerinin kimyasal yapısıdır.

① Primers are used to increase the diffusion of resin into moist and demineralized dentin and thus optimal micromechanical bonding. ① Primerlar, reçinenin nemli ve demineralize dentine difüzyonunu artırmak ve böylece optimal mikromekanik bağlanmayı sağlamak için kullanılır.

② For optimal penetration of primer into demineralized dentin, it should be applied in multiple coats. ② Primerın demineralize dentine en iyi şekilde nüfuz etmesi için çoklu katlar halinde uygulanmalıdır.

③ Also it is preferred to keep the dentin surface moist, otherwise collagen fibers get collapsed in dry condition resisting the entry for primer and adhesive resin. ③ Ayrıca dentin yüzeyinin nemli tutulması tercih edilir; aksi takdirde kuru durumda kollajen lifleri çöker ve primer ile yapışkan reçinenin girişine direnç gösterir.

① Solvents include acetone, ethanol and water. ① Çözücüler arasında aseton, etanol ve su bulunur.

② The solvent affects the evaporation rate on the tray and in the mouth. ② Çözücü, palet üzerinde ve ağızda buharlaşma hızını etkiler.

③ Acetone evaporates quickly and requires the shortest drying time in the mouth. ③ Aseton hızlı buharlaşır ve ağızda en kısa kuruma süresini gerektirir.

④ Ethanol evaporates more slowly and requires moderate drying time. ④ Etanol daha yavaş buharlaşır ve orta düzeyde kuruma süresi gerektirir.

⑤ Water evaporates very slowly and requires longest drying time. ⑤ Su çok yavaş buharlaşır ve en uzun kuruma süresini gerektirir.

⑥ Bonding agents should be dispensed immediately before use to prevent premature evaporation of the solvent. ⑥ Bağlayıcı ajanlar, çözücünün erken buharlaşmasını önlemek için kullanım öncesinde hemen dağıtılmalıdır.

① Primers are agents that contain monomers having a hydrophilic end with affinity for exposed collagen fibrils and a hydrophobic end with affinity for adhesive resin. ① Primerlar, bir ucu kolajen fibrillerine ilgi duyan hidrofilik, diğer ucu adeziv reçineye ilgi duyan hidrofobik uç içeren monomerleri barındıran maddelerdir.

② Commonly used primers have HEMA and 4-META monomers, dissolved in organic solvents (such as water, acetone and ethanol). ② Yaygın olarak kullanılan primerlar, HEMA ve 4-META monomerlerini içerir ve bu monomerler organik çözücülerde (su, aseton ve etanol gibi) çözülmüş haldedir.

① Commonly used acid for conditioning dentin is 37 percent phosphoric acid. ① Dentin kondisyonu için yaygın olarak kullanılan asit %37 fosforik asittir.

② It not only removes the smear layer but also exposes the microporous collagen network into which resin monomer penetrates. ② Bu sadece smear tabakasını temizlemekle kalmaz, aynı zamanda reçine monomerinin nüfuz ettiği mikroporlu kolajen ağını da açığa çıkarır.

③ Usually, it forms exposed collagen fibrils which are covered with an amorphous layer, a combination of denatured collagen fibers and the collapsed residual collagen layer. ③ Genellikle, denatüre olmuş kolajen lifleri ile çökük kalan rezidüel kolajen tabakasının birleşimi olan amorf bir tabaka ile kaplı açık kolajen fibrilleri oluşturur.

④ This is collagen smear layer which is resistant to monomer penetration. ④ Bu, monomer penetrasyonuna dirençli olan kolajen smear tabakasıdır.

⑤ Amount of collagen: As dentin ages, there is an increase in mineralization, the ratio of peritubular/intertubular dentin and a decrease in the number of dentinal tubules which overall affects the adhesion quality of dentin ⑤ Kolajen miktarı: Dentin yaşlandıkça mineralizasyon artar, peritübüler/intertübüler dentin oranı değişir ve dentin tubüllerinin sayısı azalır; bu durum genel olarak dentinin adezyon kalitesini etkiler.

① Different quality of dentin including the number, diameter and size of dentinal tubules in deep and superficial dentin. ① Derin ve yüzeysel dentindeki dentin tubüllerinin sayısı, çapı ve boyutu dahil olmak üzere farklı dentin kalitesi.

② Dentin permeability is not uniform throughout the tooth, it is more permeable in coronal dentin than root dentin. ② Dentin geçirgenliği diş boyunca eşit değildir, koronal dentinde kök dentinine göre daha geçirgendir.

③ There are differences within coronal dentin also. ③ Koronal dentin içinde de farklılıklar vardır.

④ Since tubules are more numerous and wider near the pulp, there is more fluid and less intertubular dentin, this makes dentin bonding less effective in deeper dentin than superficial dentin. ④ Tubüller pulpa yakınında daha fazla sayıda ve daha geniş olduğu için, daha fazla sıvı ve daha az intertübüler dentin bulunur; bu durum dentin bağlanmasını derin dentinde yüzeysel dentine göre daha az etkili yapar.

① Factors affecting effects of acid etching on enamel ① Mine üzerine asit aşındırma etkilerini etkileyen faktörler

② Type of acid used in either gel or liquid form ② Jel veya sıvı formda kullanılan asit türü

③ Concentration of acid used and time of etching ③ Kullanılan asidin konsantrasyonu ve aşındırma süresi

④ Type of acid used ④ Kullanılan asidin tipi

⑤ Chemical nature of enamel ⑤ Minenin kimyasal yapısı

⑥ Whether enamel is fluoridated or demineralized ⑥ Minenin florürlü mü yoksa demineralize olmuş mu olduğu

⑦ Type of dentition, i.e. primary or permanent. ⑦ Diş tipi, yani süt dişi mi yoksa kalıcı diş mi olduğu

① Cleanses debris from enamel ① Mine yüzeyindeki kalıntıları temizler.

② Produces a complex three-dimensional microtopography at the enamel surface ② Mine yüzeyinde karmaşık üç boyutlu bir mikrotopografi oluşturur.

③ Increases the enamel surface area available for bonding ③ Bağlantı için kullanılabilir mine yüzey alanını artırır.

④ Produces micropores into which there is mechanical interlocking of the resin ④ Rezinle mekanik kilitlenmenin gerçekleştiği mikrogözenekler oluşturur.

⑤ Exposes more reactive surface layer, thus increasing its wettability. ⑤ Daha reaktif bir yüzey tabakasını ortaya çıkararak yüzeyin ıslanabilirliğini artırır.

① The finer network of numerous small tags are formed across the end of each rod where individual hydroxyapatite crystals were dissolved and are known as microtags. ① Her bir mine prizmalarının ucunda, hidroksiapatit kristallerinin çözündüğü bölgelerde çok sayıda küçük çıkıntıdan oluşan daha ince bir ağ oluşur ve bunlara mikrotag (microtag) denir.

② These microtags are more important due to their larger number and greater surface area of contact. ② Bu mikrotaglar, daha fazla sayıda olmaları ve daha geniş temas yüzeyine sahip olmaları nedeniyle daha önemlidir.

③ The formation of resin micro and macro tags within the enamel surface constitute the fundamental mechanism of enamel-resin adhesion. ③ Mine yüzeyinde oluşan rezin mikro ve makrotaglar, mine-rezin adezyonunun temel mekanizmasını oluşturur.

① Perform oral prophylaxis procedure using nonfluoridated and oil less prophylaxis pastes. ① Florürsüz ve yağsız profilaksi patları kullanarak ağız hijyen uygulaması yapın.

② Clean and wash the teeth with water. Isolate to prevent any contamination from saliva or gingival crevicular fluid ② Dişleri suyla temizleyip yıkayın. Tükürük veya diş eti oluğu sıvısından gelebilecek bulaşmaları önlemek için izolasyon sağlayın.

③ Apply acid etchant in the form of gel for 15 to 30 seconds. Deciduous teeth require longer time for etching than permanent teeth because of the presence of aprismatic enamel in deciduous teeth ③ Asit ajanı jel formunda 15 ila 30 saniye süreyle uygulayın. Süt dişlerinde aprismatik mine bulunduğu için, daimi dişlere göre daha uzun süre asitlenmeleri gerekir.

④ Wash the etchant continuously for 10 to 15 seconds ④ Asit ajanı sürekli şekilde 10 ila 15 saniye boyunca yıkayın.

⑤ Note the appearance of a properly etched surface. It should give a frosty white appearance on drying ⑤ Uygun şekilde asitlenmiş yüzeyin görünümüne dikkat edin. Kuruduğunda buzlu beyaz bir görünüm vermelidir.

⑥ If any sort of contamination occurs, repeat the procedure ⑥ Herhangi bir kontaminasyon meydana gelirse işlemi tekrarlayın.

⑦ Now apply bonding agent and low viscosity monomers over the etched enamel surface. ⑦ Şimdi, asitlenmiş mine yüzeyine bağlayıcı ajan ve düşük viskoziteli monomerleri uygulayın.

⑧ Generally, bonding agents contain Bis-GMA or UDMA with TEGDMA added to lower the viscosity of the bonding agent. ⑧ Genellikle bağlayıcı ajanlar, viskoziteyi azaltmak için TEGDMA ile birlikte Bis-GMA veya UDMA içerir.

⑨ The bonding agents due to their low viscosity, rapidly wet and penetrate the clean, dried, conditioned enamel into the microspaces forming resin tags. ⑨ Bağlayıcı ajanlar düşük viskoziteleri nedeniyle temizlenmiş, kurutulmuş ve hazırlanmış mineyi hızla ıslatır ve mikro boşluklara nüfuz ederek rezin çıkıntılar (resin tag) oluştururlar.

⑩ The resin tags which form between enamel prisms are known as Macrotags. ⑩ Mine prizmaları arasında oluşan rezin çıkıntılara makrotag (macrotag) adı verilir.

① The standard treatment protocol for the etching of enamel has been application of %37 percent phosphoric acid for 60 seconds. ① Mine asitlemesinde standart tedavi protokolü, %37 fosforik asit uygulanması ve bunun 60 saniye sürmesidir.

② But studies show that enamel should not be etched for more than 15 to 30 seconds. ② Ancak çalışmalar, minenin 15 ila 30 saniyeden fazla asitlenmemesi gerektiğini göstermektedir.

③ If enamel is etched for more than the required time, deeper etch of the enamel surface occurs. ③ Eğer mine gereken süreden daha uzun süre asitlenirse, mine yüzeyinde daha derin bir asitleme meydana gelir.

④ Since a bonding agent has a high viscosity, the surface tension effect of the agent would not allow full penetration of the etched enamel. ④ Yapıştırıcı ajan yüksek viskoziteye sahip olduğundan, yüzey gerilimi etkisi bu ajanın asitlenmiş mineye tam nüfuz etmesine izin vermez.

⑤ This will result in a ‘dead space’ beyond the bonded area. ⑤ Bu durum, bağlanmış alanın ötesinde bir “ölü boşluk” oluşmasına neden olur.

⑥ When enamel bends, or the weak resin based bond breaks off, the dead space becomes exposed to oral fluids which has lower surface tension and thus penetrates the dead space. ⑥ Mine eğildiğinde ya da zayıf reçine bazlı bağ koptuğunda, düşük yüzey gerilimine sahip olan ağız sıvıları bu ölü boşluğa ulaşır ve buraya nüfuz eder.

⑦ This may result in secondary caries or discoloration of the margins. ⑦ Bu durum, ikincil çürüğe veya kenar bölgelerde renk değişimine neden olabilir.

① Gels provide the clinician a greater control and precision in the placement of etching agents. ① Jeller, klinisyene asitleme ajanlarını yerleştirmede daha fazla kontrol ve hassasiyet sağlar.

② Earlier most gel etchants used to contain silica as a thickening agent. ② Önceden, çoğu jel asitleyici kalınlaştırıcı madde olarak silika içerirdi.

③ But recently available gels employ polymeric thickening agents which have better wetting abilities and rinse-off more easily than silica containing gels. ③ Ancak günümüzde mevcut olan jeller, daha iyi ıslanabilirliğe sahip ve silika içeren jellere göre daha kolay durulanan polimerik kalınlaştırıcı maddeler içerir.

① Several changes have taken place regarding the acid etching of enamel surfaces ① Mine yüzeylerinin asitle pürüzlendirilmesi konusunda çeşitli değişiklikler olmuştur.

① If the concentration is greater than 50 percent, then monocalcium phosphate monohydrate may get precipitated ① Konsantrasyon %50'den büyükse, monokalsiyum fosfat monohidrat çökelebilir.

② while at concentrations lower than 30 percent, dicalcium phosphate monohydrate is precipitated which interferes with adhesion ② Konsantrasyon %30'dan düşük olduğunda ise dikalsiyum fosfat monohidrat çökelir ki bu da adezyona engel olur.

① Buonocore, in 1955, was the first to reveal the adhesion of acrylic resin to acid etched enamel. ① Buonocore, 1955 yılında asitle pürüzlendirilmiş mineye akrilik rezinin yapışmasını ilk kez ortaya koyan kişidir.

② He used 85 percent phosphoric acid for etching, later Silverstone revealed that the optimum concentration of phosphoric acid should range between 30 to 40 percent to get a satisfactory adhesion to the enamel. ② Pürüzlendirme için %85 fosforik asit kullanmış, daha sonra Silverstone, mineye tatmin edici bir adezyon sağlamak için fosforik asidin optimum konsantrasyonunun %30 ile %40 arasında olması gerektiğini ortaya koymuştur.

① Adhesion of composite resin restorations to enamel and dentin ① Kompozit rezin restorasyonların mine ve dentine yapıştırılması

② Minimizes removal of sound tooth structure ② Sağlam diş dokusunun uzaklaştırılmasını en aza indirir

③ Management of dentin hypersensitivity ③ Dentin hassasiyetinin yönetimi

④ Adhesion reduces microleakage at tooth restoration interface ④ Adezyon, diş-restorasyon ara yüzeyinde mikrosızıntıyı azaltır

⑤ As a part of resin cements for bonding cast restorations ⑤ Döküm restorasyonların yapıştırılmasında rezin simanların bir parçası olarak

⑥ Adhesion expands the range of esthetic possibilities ⑥ Adezyon, estetik olanakların yelpazesini genişletir

⑦ Bonding of porcelain restorations, e.g. porcelain inlays, onlays and veneers ⑦ Porselen restorasyonların bağlanması, örn. porselen inley, onley ve lamineler

⑧ Reinforces weakened tooth structure ⑧ Zayıflamış diş yapısını güçlendirir

⑨ Reduction in marginal staining ⑨ Marjinal renklenmelerin azalması

⑩ For repair of porcelain or composite ⑩ Porselen veya kompozit restorasyonların tamiri için

⑪ Bonding amalgam restorations to tooth ⑪ Amalgam restorasyonların dişe bağlanması için

⑫ Repairs amalgam restorations ⑫ Amalgam restorasyonların tamiri için

⑬ Bonds orthodontic appliances ⑬ Ortodontik apareylerin yapıştırılması için

① To treat carious and fractured tooth structure ① Çürük ve kırılmış diş yapısını tedavi etmek için

② To restore erosion or abrasion defects in cervical areas ② Servikal bölgelerdeki erozyon veya abrazyon defektlerini onarmak için

③ To correct unaesthetic contours, positions, dimensions, or shades of teeth ③ Dişlerin estetik olmayan konturlarını, pozisyonlarını, boyutlarını veya renk tonlarını düzeltmek için

④ To treat dentinal hypersensitivity ④ Dentin hassasiyetini tedavi etmek için

⑤ For the repair of fractured porcelain, amalgam and resin restorations ⑤ Kırılmış porselen, amalgam ve rezin restorasyonların tamiri için

⑥ For pit and fissure sealants ⑥ Pit ve fissür örtücü uygulamaları için

⑦ To bond composite restorations ⑦ Kompozit restorasyonları bağlamak için

⑧ To bond amalgam restorations ⑧ Amalgam restorasyonları bağlamak için

⑨ To lute crowns ⑨ Kuronları simante etmek için

⑩ To bond orthodontic brackets ⑩ Ortodontik braketleri yapıştırmak için

① The transfer of instrument between the operator and assistant should occur in exchange zone which is below the patient’s chin and several inches above the patient’s chest. ① Operatör ve asistan arasında alet alışverişi, hastanın çenesinin altında ve göğsünden birkaç inç yukarıda bulunan değişim bölgesinde yapılmalıdır.

② All instruments and materials are located in the assistant’s zone. ② Tüm aletler ve malzemeler asistanın bulunduğu bölgede yer alır.

③ Static zone lies from 11 to 2 o’clock. ③ Statik bölge, saat 11 ile 2 yönleri arasındadır.

④ It is a nontraffic area where other equipments can be placed. ④ Burası, diğer ekipmanların yerleştirilebileceği, trafiğe kapalı bir alandır.

⑤ When an object or material is heavy or dangerous if held near the patient’s face, it should be passed through the static zone. ⑤ Eğer bir nesne ya da malzeme hastanın yüzüne yakın tutulduğunda ağır ya da tehlikeli ise, statik bölgeden geçirilerek verilmelidir.

① Be aware of ergonomic problems in the operatory. ① Klinik ortamındaki ergonomik sorunların farkında olun.

② Chairside stretching is an important strategy to perform throughout the workday to prevent microtrauma and muscle imbalances. Strengthen specific stabilizing muscles (like shoulder and back). Physical therapists, neuromuscular therapist should be consulted for musculoskeletal disorders. ② Gün boyunca yapılacak sandalye başı esneme hareketleri, mikrotravmaları ve kas dengesizliklerini önlemek için önemli bir stratejidir. Omuz ve sırt gibi belirli dengeleyici kaslar güçlendirilmelidir. Kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarında fizyoterapistlere veya nöromüsküler terapistlere danışılmalıdır.

③ Patient should be seated so that all his body parts are well supported. The patient’s head should always be supported by adjustable/articulated. ③ Hastanın tüm vücut bölgeleri iyi bir şekilde desteklenecek biçimde oturtulmalıdır. Hastanın başı her zaman ayarlanabilir/eklemli bir baş desteği ile desteklenmelidir.

④ Upright Position is the initial position of chair from which further adjustments are made. Almost Supine position is such that patient’s head, knees and feet are approximately at same level, patient is almost in a lying position. Patient’s head should not be lower than feet. In reclined 45 degree, chair is reclined at 45°, and the mandibular occlusal surfaces are almost at 45° to the floor. ④ Dik pozisyon, koltuğun başlangıç konumudur ve buradan sonra ayarlamalar yapılır. Neredeyse sırtüstü pozisyonda hastanın başı, dizleri ve ayakları yaklaşık aynı seviyededir; hasta neredeyse yatar durumdadır. Hastanın başı, ayaklarından daha aşağıda olmamalıdır. 45 derece yatırılmış pozisyonda ise koltuk 45° eğimle yatırılmıştır ve mandibular oklüzal yüzeyler zemine yaklaşık 45° açıyla durur.

⑤ For better understanding, sitting positions of operator are related to a clock. In this clock concept, an imaginary circle is drawn over the dental chair, keeping the patient’s head at the center of the circle. Then the numbering to circle is given similar to a clock with the top of the circle at 12 o’clock. ⑤ Daha iyi anlaşılması için operatörün oturma pozisyonları bir saat ile ilişkilendirilir. Bu saat kavramında, hastanın başı merkeze alınarak diş üniti üzerine hayali bir daire çizilir. Dairenin üst kısmı 12 yönü olacak şekilde saat numaraları verilir.

⑥ Accordingly the operator’s positions (right handed operator) can be 7 o’clock, 9 o’clock, 11 o’clock, and 12 o’clock and for left handed operator, it can be 5 o’clock, 3 o’clock and 1 o’clock. ⑥ Buna göre, sağ elini kullanan bir operatör için pozisyonlar 7, 9, 11 ve 12 yönleri olabilirken; sol elini kullanan operatör için bu pozisyonlar 5, 3 ve 1 yönleri olabilir.

⑦ Stool height of assistant should be 4 to 6 inches above the dentist’s eye level. ⑦ Asistanın oturduğu taburenin yüksekliği, diş hekiminin göz hizasından 4 ila 6 inç daha yüksek olmalıdır.

① A dentist can spend up to 60,000 hours in a lifetime working in tense and distorted positions, with consequent musculoskeletal problems. ① Bir diş hekimi, meslek hayatı boyunca gergin ve bozuk pozisyonlarda çalışarak toplamda 60.000 saate kadar zaman geçirebilir ve bunun sonucunda kas-iskelet sistemi sorunları yaşayabilir.

② Dentistry does not lend itself to good posture; however, it is possible with instruction and practice to correct the harmful postural habits that may be the cause of such stress and pain. ② Diş hekimliği mesleği iyi duruş alışkanlıklarını doğal olarak desteklemez; ancak eğitim ve pratikle bu stres ve ağrının nedeni olabilecek zararlı duruş alışkanlıkları düzeltilebilir.

③ Dental professionals are prone to unique muscle imbalances and require special exercise and ergonomic interventions to maintain optimal health during the course of their career. ③ Diş hekimleri, kendilerine özgü kas dengesizliklerine yatkındır ve meslek hayatları boyunca optimal sağlıklarını koruyabilmek için özel egzersizlere ve ergonomik müdahalelere ihtiyaç duyarlar.

④ It is important to not only know what are effective interventions, but also in what sequence to implement them. ④ Sadece hangi müdahalelerin etkili olduğunu değil, aynı zamanda bunların hangi sırayla uygulanması gerektiğini de bilmek önemlidir.

⑤ If every work day dentist will pay regularly attention while operating, they will have less fatigue at the end of the day, will, experience less pain, and will be able to provide the quality of service that patients demand. ⑤ Eğer diş hekimi her iş gününde işlem yaparken düzenli olarak dikkatli olursa, gün sonunda daha az yorgunluk hisseder, daha az ağrı yaşar ve hastaların talep ettiği kaliteli hizmeti sunabilir.

① Accurate operating positions are essential while doing restorative work so as to increase the efficiency and to decrease physical strain. ⓵ Restoratif işlemler sırasında doğru çalışma pozisyonları, verimliliği artırmak ve fiziksel zorlanmayı azaltmak için çok önemlidir.

② The position of the patient depends upon the procedure to be performed. ⓶ Hastanın pozisyonu, uygulanacak işleme bağlıdır.

③ Most of the dental procedures are performed with the patient in the supine position. ⓷ Diş hekimliği işlemlerinin çoğu, hasta sırtüstü (supin) pozisyondayken gerçekleştirilir.

④ Once the patient has been comfortably positioned, the dentist and the assistant should sit in the proper positions for treatment. ⓸ Hasta rahatça yerleştirildikten sonra, diş hekimi ve asistan, tedavi için uygun pozisyonda oturmalıdır.

⑤ Usually, sitting position is preferred in modern dentistry to relieve stress on operator’s leg and support the operator’s back. ⓹ Modern diş hekimliğinde genellikle oturarak çalışma pozisyonu tercih edilir; bu, hekimin bacaklarındaki stresi azaltır ve sırtını destekler.

⑥ The level of teeth being treated should be same as that of operator’s elbow. ⓺ Tedavi edilen dişlerin seviyesi, hekimin dirseğiyle aynı hizada olmalıdır.

① To increase efficiency, and reduce stress and fatigue of the dentist and the assistant, there should be cooperation from the both sides. ① Verimliliği artırmak ve diş hekimi ile asistanın stresini ve yorgunluğunu azaltmak için her iki tarafın da iş birliği içinde olması gerekir.

② To accomplish this, assistant should know the sequence of the treatment steps and have the required instruments and materials ready at the proper time. ② Bunu başarmak için, asistan tedavi adımlarının sırasını bilmeli ve gerekli aletleri ve malzemeleri doğru zamanda hazır bulundurmalıdır.

③ Ideally, the instrument transfer is accomplished with a minimum of motion involving movement only of fingers, wrist, and elbow. ③ İdeal olarak, alet aktarımı yalnızca parmak, bilek ve dirsek hareketini içeren minimum hareketle gerçekleştirilmelidir.

④ Assistant should be ready when signalled by the dentist to pass the next instrument and receive the used one in a smooth motion. ④ Asistan, diş hekimi tarafından işaret verildiğinde bir sonraki aleti vermeye ve kullanılanı düzgün bir hareketle almaya hazır olmalıdır.

⑤ The assistant should take the instrument from operator rather than operator dropping the instrument in assistant’s hand. ⑤ Asistan, aleti operatörden kendisi almalı; operatörün aleti asistanın eline bırakması tercih edilmemelidir.

⑥ Instruments should be arranged in an orderly fashion for comfortable exchange. ⑥ Aletler, rahat bir değişim sağlamak için düzenli bir şekilde yerleştirilmelidir.

⑦ As a rule the instruments should be set from left to right, in the sequence in which they are to be used. ⑦ Kural olarak, aletler soldan sağa doğru ve kullanılma sırasına göre dizilmelidir.

⑧ After use, they should be returned to their original position in case they need to be reused. ⑧ Kullanımdan sonra, tekrar kullanılma ihtimaline karşı orijinal yerlerine geri konulmalıdır.

① The efficient exchange of instruments between the operator and the dental assistant is fundamental to have an efficient and stress free dental practice. ① Operatör ile diş asistanı arasındaki etkili alet değişimi, verimli ve stressiz bir diş pratiği için temel bir unsurdur.

② The transfer of instrument between the operator and assistant should occur in exchange zone which is below the patient’s chin and several inches above the patient’s chest. ② Operatör ile asistan arasındaki alet geçişi, hastanın çenesinin altında ve göğsünden birkaç inç yukarıda bulunan değişim bölgesinde gerçekleşmelidir.

③ All instruments and materials are located in the assistant’s zone. ③ Tüm aletler ve malzemeler, asistanın bulunduğu bölgede yer alır.

④ Static zone lies from 11 to 2 o’clock. ④ Statik bölge saat 11 ile 2 arasında kalan alandır.

⑤ It is a nontraffic area where other equipments can be placed. ⑤ Bu bölge, başka ekipmanların yerleştirilebileceği, trafiğe kapalı bir alandır.

⑥ When an object or material is heavy or dangerous if held near the patient’s face, it should be passed through the static zone. ⑥ Eğer bir nesne ya da malzeme hastanın yüzüne yakın tutulduğunda ağır ya da tehlikeliyse, statik bölgeden geçirilerek verilmelidir.

① Nowadays, stools having backrest with curved extensions that provide additional body support are also available. ① Günümüzde, ilave vücut desteği sağlayan kıvrımlı uzantılara sahip sırt dayanaklı tabureler de mevcuttur.

② If seat is positioned too high, the edges will cut off supply to user’s legs resulting in more fatigue and stress. ② Eğer oturma yeri çok yüksek ayarlanırsa, kenarları bacaklardaki kan dolaşımını keserek daha fazla yorgunluk ve strese neden olur.

③ Assistant should sit as close as possible to the back of the patient’s chair with feet directed towards the head of the chair. ③ Asistan, hastanın sandalyesinin arkasına mümkün olduğunca yakın oturmalı ve ayakları sandalyenin baş kısmına doğru yönlendirilmelidir.

④ Stool height of assistant should be 4 to 6 inches above the dentist’s eye level. ④ Asistanın taburesinin yüksekliği, diş hekiminin göz seviyesinden 4 ila 6 inç daha yüksek olmalıdır.

⑤ The assistant should sit in an erect position with feet firmly placed on the foot-support ring at the base of the assistant chair. ⑤ Asistan, dik bir pozisyonda oturmalı ve ayakları asistan sandalyesinin tabanındaki ayak destek halkasına sağlam şekilde yerleştirilmelidir.

⑥ The instrument tray should be placed towards the head of the patient’s chair, and positioned to allow easy access to the instruments and materials. ⑥ Alet tepsisi, hastanın sandalyesinin baş kısmına yerleştirilmeli ve aletlere ve malzemelere kolay erişim sağlayacak şekilde konumlandırılmalıdır.

⑦ Above positions can be adjusted according to specific needs. ⑦ Yukarıdaki pozisyonlar, özel ihtiyaçlara göre ayarlanabilir.

① Many types of operating stools are commercially available. ① Ticari olarak birçok çeşit çalışma taburesi mevcuttur.

② An operating stool should have some features like it should ② Bir çalışma taburesinin bazı özelliklere sahip olması gerekir, örneğin:

Has casters for mobility and easy movement

Hareket ve kolay hareketlilik için tekerlekleri olmalı

Be sturdy and well balanced

Sağlam ve dengeli olmalı

Has seat which is well padded with cushion

İyi yastıklanmış, konforlu bir oturma yeri olmalı

Has adjustable backrest to provide full support to the dentist

Diş hekimine tam destek sağlamak için ayarlanabilir sırt dayanağı olmalı

① The operator should leave left hand free during most of dental procedures for retraction using mouth mirrors or fingers of left hand. ⓵ Operatör, çoğu diş prosedürü sırasında ağız aynaları veya sol elin parmakları ile retraksiyon (geri çekme) yapmak için sol elini serbest bırakmalıdır.

① Dentist should not rest forearms on the patient’s shoulders and hands on the face of the patient. ⓵ Diş hekimi, önkollarını hastanın omuzlarına ve ellerini hastanın yüzüne dayamamalıdır.

① CHAIR AND PATIENT POSITIONS Dental chair and patient positions are important aspect in restorative dentistry. ⓵ Sandalye ve hasta pozisyonları, restoratif diş hekimliğinde önemli bir unsurdur.

② Modern dental chairs are properly designed so as to provide total body support and comfort in any position. ⓶ Modern diş hekimi koltukları, her pozisyonda tam vücut desteği ve konfor sağlamak üzere uygun şekilde tasarlanmıştır.

③ Patient should be seated so that all his body parts are well supported. ⓷ Hasta, tüm vücut bölümleri iyi desteklenecek şekilde oturtulmalıdır.

④ The patient’s head should always be supported by adjustable/articulated headrest. ⓸ Hastanın başı her zaman ayarlanabilir veya eklemli baş desteği ile desteklenmelidir.

⑤ Preferably the patient’s head should be in line with his back, whether the dental chair base is parallel or slightly at an angle to the floor. ⓹ Tercihen, hastanın başı sırtıyla aynı hizada olmalıdır; diş hekimi koltuğunun tabanı yere paralel ya da hafif açılı olsa bile.

⑥ The dental chair should be designed in such a way that it should provide maximum working area to the operator. ⓺ Diş ünitesi, operatöre maksimum çalışma alanı sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır.

⑦ The foot switches are preferred than hand switches so as to improve infection control. ⓻ Enfeksiyon kontrolünü artırmak için ayak pedalları, el anahtarlarına göre daha fazla tercih edilmelidir.

⑧ And the adjustable control switches should be conveniently located. ⓼ Ayarlanabilir kontrol düğmeleri, kolay erişilebilir bir konumda yer almalıdır.

⑨ The chair height should be kept low, backrest should be upright and armrest should be adjustable while making the patient to seat in the dental chair. ⓽ Hastayı koltuğa oturturken, koltuk yüksekliği düşük, sırt desteği dik ve kol destekleri ayarlanabilir olmalıdır.

⑩ Now, the chair can be adjusted to place the patient in reclining position. ⓾ Bundan sonra, hasta yatırılabilir pozisyona getirilmek üzere koltuk ayarlanabilir.

⑪ Patient position can vary with operator, type of procedure and area of the oral cavity. ⓫ Hasta pozisyonu, operatöre, yapılan işleme ve ağız boşluğundaki bölgeye göre değişkenlik gösterebilir.

① It should be able to provide comfort to the patient ⓵ Hastaya konfor sağlamalıdır.

② It should be able to provide total body support during working ⓶ Çalışma sırasında hastanın tüm vücudunu desteklemelidir.

③ Headrest of chair should be attached for supporting patient’s chin and reducing strain on chin muscles ⓷ Baş desteği, hastanın çenesini desteklemek ve çene kaslarındaki zorlanmayı azaltmak amacıyla sandalyeye entegre olmalıdır.

④ It should be able to provide maximum working area to the operator ⓸ Operatöre maksimum çalışma alanı sağlamalıdır.

⑤ It should be placed at the convenient location with adjustable control switches ⓹ Ayarlanabilir kontrol düğmeleriyle birlikte, uygun bir konumda yerleştirilmelidir.

⑥ Foot switches are preferred to improve infection control ⓺ Enfeksiyon kontrolünü artırmak için ayak pedalları tercih edilmelidir.

⑦ It is always preferred to have programmable operating position. ⓻ Programlanabilir çalışma pozisyonlarına sahip olması her zaman tercih edilir.

① The patient and operator position are important for the benefits of both individuals. ⓵ Hem hasta hem de operatör için pozisyon çok önemlidir.

② A patient, who is comfortably seated in dental chair with right posture is going to experience less muscular strain, less fatigue and is more cooperative during the treatment. ⓶ Doğru pozisyonda rahat şekilde diş koltuğuna oturtulmuş bir hasta, daha az kas zorlanması ve yorgunluk yaşar ve tedavi sırasında daha iş birliğine açık olur.

③ The same is the case with operator. ⓷ Aynı durum operatör için de geçerlidir.

④ If operator maintains proper position and posture during treatment, the operator is less likely to get strained, fatigued, be more efficient and has less chances of getting musculoskeletal disorders. ⓸ Eğer operatör tedavi boyunca doğru pozisyon ve duruşunu korursa, daha az zorlanır, daha az yorulur, daha verimli çalışır ve kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarına yakalanma riski azalır.

⑤ Most of the restorative dental procedures can be completed while sitting. ⓹ Restoratif diş tedavilerinin çoğu oturarak tamamlanabilir.

① The appointment schedule can be used to reduce stress and strain. ⓵ Randevu planlaması, stresi ve bedensel zorlanmayı azaltmak için kullanılabilir.

② Alternate easy with difficult cases throughout the day and provide buffer periods that accommodate emergency patients or extra time for difficult procedures or patients. ⓶ Gün boyunca kolay ve zor vakaları dönüşümlü olarak yerleştirin ve acil hastaları ya da zor işlemler için ekstra zaman tanıyacak boşluk zamanları ayırın.

③ With difficult patients and procedures, alter the sequence of the tasks to be performed, whenever possible. ⓷ Zor hastalar ve işlemlerde, mümkün olduğunda yapılacak görevlerin sırasını değiştirin.

④ For example, in order to increase task rotation, instead of scaling the entire mouth, then polishing all the teeth followed by flossing, consider doing these tasks a quadrant at a time. ⓸ Örneğin görev dönüşümünü artırmak için, tüm ağızda önce diş taşlarını temizleyip sonra tüm dişleri parlatmak ve ardından diş ipi uygulamak yerine, bu işlemleri bir çeyrek bölgede sırayla yapmayı düşünebilirsiniz.

① Exaggerated use of colors creates a negative atmosphere. ⓵ Renklerin abartılı kullanımı olumsuz bir atmosfer oluşturur.

② Red and orange colors increase blood pressure and pulse rate. ⓶ Kırmızı ve turuncu renkler, kan basıncını ve nabız hızını artırır.

③ Makes the patient feel anxious and excited. ⓷ Hastada kaygı ve heyecan hissi oluşturur.

④ Yellow color increases attention and stimulates the mind. ⓸ Sarı renk dikkati artırır ve zihni uyarır.

⑤ It increases the tendency of people to be argumentative and irritable. ⓹ İnsanlarda tartışmacı ve sinirli olma eğilimini artırır.

⑥ Blue, blue-green and green colors have a calming and relaxing effect. ⓺ Mavi, mavi-yeşil ve yeşil renkler sakinleştirici ve rahatlatıcı etkiye sahiptir.

① Noises exceeding 50–55 decibels cause psychological disorders and noise sickness. ⓵ 50–55 desibeli aşan gürültüler, psikolojik bozukluklara ve gürültü hastalığına neden olur.

② People generate 30 decibels of noise during sleep. ⓶ İnsanlar uyku sırasında 30 desibel gürültü üretir.

③ Near the phone, alarm clock, heavy traffic and the subway the noise rises to 70 to 90 decibels. ⓷ Telefon, çalar saat, yoğun trafik ve metro gibi ortamlarda gürültü seviyesi 70–90 desibele kadar yükselir.

④ 140 decibels noise: monster whistle, rocket, sawmills, concrete drills etc. are the types of noise it generates (4th circuit noise disease). ⓸ 140 desibel gürültü: siren, roket, kereste kesim makineleri, beton delici gibi aletlerin oluşturduğu gürültü türüdür (4. derece gürültü hastalığı olarak tanımlanır).

① In the cold environment, the body loses heat, the muscles harden and the harmony is broken. ⓵ Soğuk ortamda vücut ısı kaybeder, kaslar sertleşir ve uyum bozulur.

② In a hot environment, with the increase in body temperature, the increase in circulation negatively affects ergonomic work. ⓶ Sıcak ortamda ise, vücut sıcaklığının artmasıyla birlikte dolaşımın artması, ergonomik çalışmayı olumsuz etkiler.

① While there is evidence in the literature that poor physical conditioning may increase the risk of musculoskeletal injury, there is no empirical support for the success of using stretching or exercise techniques in the prevention of MSDs. ⓵ Literatürde zayıf fiziksel kondisyonun kas-iskelet sistemi yaralanmaları riskini artırabileceğine dair kanıtlar bulunsa da, germe veya egzersiz tekniklerinin kas-iskelet sistemi hastalıklarını (MSD) önlemede başarılı olduğuna dair deneysel bir kanıt yoktur.

② Exercise and stretching for the treatment of an MSD should be under the supervision of a physician or physical therapist. ⓶ MSD tedavisi için yapılacak egzersiz ve germe hareketleri mutlaka bir doktor veya fizyoterapist gözetiminde yapılmalıdır.

③ Injury could incur or a previous injury might be exacerbated by improperly performed exercises. ⓷ Uygun şekilde yapılmayan egzersizler, yeni bir yaralanmaya neden olabilir ya da mevcut bir yaralanmayı kötüleştirebilir.

① Each dental healthcare worker must have gloves of proper size and fit. ⓵ Her diş sağlığı çalışanının uygun boyut ve uyumda eldivenleri olmalıdır.

② Although the influence of gloves on hand discomfort has yet to be explored, they have been cited indirectly as a potential contributor to carpal tunnel syndrome. ⓶ Eldivenlerin el rahatsızlığı üzerindeki etkisi henüz tam olarak araştırılmamış olsa da, dolaylı olarak karpal tünel sendromuna katkıda bulunabileceği belirtilmiştir.

① Once the patient and operator are properly positioned, the light source can be left far above the heads of both the operator and assistant because the correct position will require no adjustment during the procedure. ⓵ Hasta ve operatör doğru pozisyonlandırıldıktan sonra, ışık kaynağı operatör ve asistanın başlarının oldukça yukarısında bırakılabilir çünkü doğru pozisyon işlem sırasında ayar gerektirmez.

① The goal of overhead lighting is to produce even, shadow-free, color-corrected illumination that is concentrated on the operating field. ⓵ Üstten aydınlatmanın amacı, operasyon alanına odaklanmış, eşit, gölgesiz ve renk düzeltmeli aydınlatma sağlamaktır.

② In general, the intensity ratio between task lighting (the dental operating light) and ambient room lighting should be no greater than 3 to 1.6. ⓶ Genel olarak, görev aydınlatması (diş operasyon ışığı) ile ortam ışığı arasındaki yoğunluk oranı 3’e 1.6’dan fazla olmamalıdır.

③ Furthermore, the light source should be in the patient’s mid-sagittal plane; directly above and slightly behind the patient’s oral cavity, and 5° toward the head of the operator in the 12 o’clock position. ⓷ Ayrıca, ışık kaynağı hastanın orta-sagital düzleminde olmalı; hastanın ağız boşluğunun tam üstünde ve hafifçe arkasında, operatörün başına doğru 12 saat pozisyonunda 5° açıyla konumlandırılmalıdır.

① Various delivery systems have advantages and disadvantages. ⓵ Çeşitli teslimat sistemlerinin avantajları ve dezavantajları vardır.

② When working in four-handed dentistry the dentist maintains a position around the operating field with limited hand, arm and body movement, and should best confine eye focus to the working field. ⓶ Dört elli diş hekimliği çalışılırken, diş hekimi ellerini, kollarını ve vücudunu sınırlı hareket ettirerek operasyona yakın bir pozisyonda kalmalı ve gözlerini en iyi şekilde çalışma alanına odaklamalıdır.

③ Additionally, the dental equipment and instruments should be centered on the dental assistant. ⓷ Ayrıca, diş ekipmanları ve aletleri diş asistanının erişiminde ve merkezinde olmalıdır.

④ From an ergonomic viewpoint, over-the-head and over-the-patient delivery systems better allow the dental assistant to access the handpieces for bur changes or other operations. ⓸ Ergonomik açıdan bakıldığında, baş üstü ve hasta üstü teslimat sistemleri, diş asistanının bur değiştirme veya diğer işlemler için handpiece'lere daha kolay erişmesini sağlar.

① Practitioners should consider use of automatic instruments (high-speed handpiece, slow-speed handpiece, belt driven drills, lasers, ultrasonic scalers, endodontic handpieces) instead of manual hand instruments. ⓵ Uygulayıcılar, manuel el aletleri yerine otomatik aletlerin (yüksek hızlı handpiece, düşük hızlı handpiece, kayış tahrikli matkaplar, lazerler, ultrasonik skalerler, endodontik handpiece'lar) kullanılmasını değerlendirmelidir.

② Handpieces should be as light as possible and well balanced. ⓶ Handpiece'ler mümkün olduğunca hafif ve dengeli olmalıdır.

③ Hose length should be as short as possible; extra hose length adds weight. ⓷ Hortum uzunluğu mümkün olduğunca kısa olmalıdır; ekstra hortum uzunluğu ağırlık ekler.

④ Avoid retractable or coiled hoses. ⓸ Geri çekilebilir veya sarılmış hortumlardan kaçınılmalıdır.

⑤ The tension in the hose is transferred to the wrist and arm as the hose is stretched. ⓹ Hortum gerildiğinde oluşan gerilim bilek ve kola iletilir.

⑥ Ideally, a pliable hose with a swivel mechanism in the barrel of the hand-piece so that it can rotate with minimal effort should be used. ⓺ İdeal olarak, minimal çabayla dönebilen bir dönme mekanizmasına sahip, esnek bir hortum handpiece namlusunda kullanılmalıdır.

① Always try to maintain an erect posture ⓵ Her zaman dik bir duruşu korumaya çalışın.

② Use an adjustable chair with lumbar, thoracic and arm support ⓶ Bel, torasik ve kol destekli ayarlanabilir bir sandalye kullanın.

③ Work close to your body ⓷ Vücudunuza yakın çalışın.

④ Minimize excessive wrist movements ⓸ Aşırı bilek hareketlerini en aza indirin.

⑤ Avoid excessive finger movements ⓹ Aşırı parmak hareketlerinden kaçının.

⑥ Alternate work positions between sitting, standing and side of patient ⓺ Oturarak, ayakta ve hastanın yanında çalışma pozisyonlarını değiştirin.

⑦ Adjust the height of your chair and the patient’s chair to a comfortable level ⓻ Kendi sandalyenizin ve hastanın sandalyesinin yüksekliğini rahat bir seviyeye ayarlayın.

⑧ Consider horizontal patient positioning ⓼ Hastanın yatay pozisyonunu değerlendirin.

⑨ Check the placement of the adjustable light ⓽ Ayarlanabilir ışığın yerleşimini kontrol edin.

① Identified stressors include the psychological demands of doing meticulous surgery with little or no rest or diversion and time pressures. ⓵ Belirlenen stres faktörleri arasında, az ya da hiç dinlenme ya da dikkat dağıtıcı unsur olmadan titiz cerrahi yapmak ve zaman baskıları yer almaktadır.

② Dentists with work-related MSDs show a significant tendency to be more dissatisfied at work and to be more burdened by anxiety, experiencing poorer psychosomatic health and feeling less confident. ⓶ İşle ilişkili kas-iskelet sistemi hastalıkları (MSD) olan diş hekimleri, işte daha memnuniyetsiz olma, daha fazla kaygı yükü hissetme, daha kötü psikososyal sağlık durumu yaşama ve daha az kendine güvenme eğilimi gösterirler.

① Exposure to local vibration occurs when a specific part of the body comes in contact with a vibrating object, such as a power hand tool. ⓵ Yerel titreşime maruz kalma, vücudun belirli bir bölümünün titreşim üreten bir nesneyle —örneğin elektrikli el aletiyle— temas etmesiyle meydana gelir.

① Repeated or continuous contact with hard or sharp objects, such as nonrounded desk edges or unpadded, narrow tool handles may create pressure over one area of the body (e.g. the forearm or sides of the fingers) that can inhibit nerve function and blood flow. ⓵ Yuvarlatılmamış masa kenarları veya yastıksız, dar alet sapları gibi sert veya keskin nesnelerle tekrarlayan ya da sürekli temas, vücudun bir bölgesinde (örneğin ön kol veya parmakların yanları) baskı oluşturarak sinir fonksiyonunu ve kan akışını engelleyebilir.

① Job tasks that require use of the same muscles or motions for long durations increase the likelihood of both localized and general fatigue. ⓵ Aynı kasların veya hareketlerin uzun süreli kullanımını gerektiren iş görevleri, hem lokalize hem de genel yorgunluk olasılığını artırır.

② In general, the longer the period of continuous work the longer the recovery or rest time required. ⓶ Genel olarak, sürekli çalışma süresi ne kadar uzunsa, iyileşme veya dinlenme süresi de o kadar uzun olur.

① Effects of repetitive motions from performing the same work activities are increased when awkward postures and forceful exertions are involved. ⓵ Aynı iş aktivitelerini tekrar tekrar yapmaktan kaynaklanan tekrarlayıcı hareketlerin etkileri, zorlayıcı vücut pozisyonları ve güçlü eforlar söz konusu olduğunda artar.

① Prolonged experiences of this type can give rise to not only feelings of fatigue but may also lead to musculoskeletal problems when there is inadequate time for rest or recovery. ⓵ Bu tür durumların uzun süreli yaşanması yalnızca yorgunluk hissine yol açmakla kalmaz, aynı zamanda yeterli dinlenme veya iyileşme süresi olmadığında kas-iskelet sistemi problemlerine de neden olabilir.

① More stress is placed on the spinal disks when lifting, lowering, or handling objects with the back bent or twisted compared with when the back is straight. ⓵ Nesneleri sırt eğik ya da burulmuş pozisyondayken kaldırmak, indirmek veya taşımak, sırt düz konumdayken yapılanlara kıyasla omurga disklerine daha fazla stres bindirir.

② Manipulative or other tasks requiring repeated or sustained bending or twisting of the wrists, knees, hips, or shoulders also imposed increased stresses on these joints. ⓶ Bilek, diz, kalça veya omuzların tekrar eden ya da uzun süreli bükülmesini veya burulmasını gerektiren işler de bu eklemlere artmış stres uygular.

③ Activities requiring frequent or prolonged work over shoulder height can be particularly stressful. ⓷ Omuz seviyesinin üzerinde sık veya uzun süreli çalışma gerektiren aktiviteler özellikle zorlayıcı olabilir.

① Other common contributing factors to hand and wrist injuries include movements in which the wrist is deviated from neutral posture into an abnormal or awkward position, ⓵ El ve bilek yaralanmalarına katkıda bulunan diğer yaygın faktörler arasında, bileğin nötr pozisyondan anormal veya zorlayıcı bir pozisyona kaydığı hareketler yer alır.

② working for too long period without allowing rest or alternation of hand and forearm muscles; ⓶ El ve ön kol kaslarına dinlenme veya görev değişimi fırsatı tanımadan uzun süre çalışmak;

③ mechanical stresses to digital nerves from sustained grasps to sharp edges on instrument handles, ⓷ Alet saplarındaki keskin kenarları sürekli kavramaktan kaynaklanan dijital sinirlere yönelik mekanik baskılar,

④ forceful work and extended use of vibratory instruments. ⓸ Güç gerektiren işler ve titreşimli aletlerin uzun süreli kullanımı.

① The contributions of abnormal posture, static postures, poor strength and endurance, and overall individual conditioning need to be taken into account. ⓵ Anormal duruş, sabit postürler, yetersiz kuvvet ve dayanıklılık ile bireyin genel kondisyonunun katkıları dikkate alınmalıdır.

① The thoracic spine is designed for support in standing and for caging the vital organs and is quite strong. ⓵ Torasik omurga, ayakta dururken destek sağlamak ve hayati organları koruma altına almak için tasarlanmıştır ve oldukça sağlamdır.

② It only rarely experiences symptoms of degeneration since there is little movement and great stability. ⓶ Hareketin azlığı ve yüksek stabilite nedeniyle dejenerasyon belirtileri çok nadiren görülür.

① This is further exacerbated by inflexibilities around the hips and pelvis as well as relative weakness of the stabilizers of the lumbar spine, including the abdominal and gluteal muscles. ⓵ Bu durum, kalça ve pelvis çevresindeki esneklik eksikliklerinin yanı sıra, bel omurgasını dengeleyen karın ve gluteal kaslar gibi yapılarının göreceli zayıflığıyla daha da kötüleşir.

② Furthermore, back pain can exist due to abnormal postures, relative weakness and decreased endurance, and then exacerbated by a ‘specific’ injury. ⓶ Ayrıca, sırt ağrısı anormal duruşlar, göreceli kas zayıflığı ve azalmış dayanıklılık nedeniyle ortaya çıkabilir ve ardından "spesifik" bir yaralanmayla daha da şiddetlenebilir.

➀ Between 70 and 90% of people have recurrent episodes of pain, ⒈ İnsanların %70 ila %90’ı tekrarlayan ağrı atakları yaşamaktadır.

➁ and one-third of patients continue to have persistent, recurrent or intermittent pain after their first episode. ⒉ Ve hastaların üçte biri ilk atağından sonra kalıcı, tekrarlayan ya da aralıklı ağrılar yaşamaya devam eder.

➂ In addition to the difficulty with healing, the degenerative process is ongoing with age, and many patients do not minimize potential risk factors. ⒊ İyileşme zorluğuna ek olarak, dejeneratif süreç yaşla birlikte devam eder ve birçok hasta potansiyel risk faktörlerini en aza indirmez.

➃ All of this can contribute to continue episodes of low back pain (LBP). ⒋ Tüm bunlar, bel ağrısının (LBP) devam eden ataklarına katkıda bulunabilir.

➄ The cause of LBP is often multifactorial but combined motions of lumbar flexion with rotation increase risk to the lumbar disk. ⒌ Bel ağrısının nedeni genellikle çok faktörlüdür; ancak belin öne eğilme (fleksiyon) ve dönme hareketlerinin birlikte yapılması, lomber diske yönelik riski artırır.

➅ This is further exacerbated by inflexibilities. ⒍ Bu durum, esneklik eksiklikleriyle daha da kötüleşir.

Serum fizyolojik, tıbbi ve diş hekimliği uygulamalarında çok yaygın olarak kullanılan, %0.9 sodyum klorür (NaCl) içeren izotonik bir tuzlu su çözeltisidir

dokularda hava ya da gaz birikmesi durumudur

Yüksek Devirli Havalı El Aleti

Envelope Flap

Triangular Flap

Bir tane horizontal + bir tane dikey (vertikal) kesi içerir.

Sadece horizontal (yatay) bir kesiyle oluşturulan fleptir.

Diş eti oluğu (gingival sulkus) boyunca yapılan kesidir.

Mukoperiosteal flep: – Mukoza, submukoza, ve periost tabakalarının birlikte kesilerek kaldırıldığı fleptir. – Altında bulunan kemiği tamamen açıkta bırakır.

Ensizyon, cerrahi bir işlemde dokuyu keserek açmak için yapılan kontrollü cerrahi kesiye verilen isimdir.

Bifurkasyon, bir şeyin iki dala ya da kola ayrıldığı yer anlamına gelir.

Diverjan kökler, bir dişin birden fazla kökünün birbirinden ayrılarak açılı şekilde konumlanması durumudur. Yani kökler birbirine paralel değil, "V" şeklinde ya da daha geniş açıyla ayrılmıştır.

Oroantral fistül (OAF), ağız boşluğu ile maksiller sinüs arasında oluşan anormal bir bağlantıdır.

maksiller sinüsün iç yüzeyini döşeyen ince ve özel bir mukoza tabakasıdır.

Hematojen, kan yoluyla taşınan veya yayılan anlamına gelir.

Trismus, çiğneme kaslarının spazmı veya kısıtlılığı nedeniyle ağız açıklığının azalması ya da tam açılamaması durumudur.

Perikoronarit, kısmen sürmüş bir dişin (genellikle 20 yaş dişi) etrafındaki yumuşak dokunun iltihaplanmasıdır.

Antikoagülan = pıhtılaşmaya karşı olan madde

Nötropenik, kandaki nötrofil adlı beyaz kan hücrelerinin (lökosit alt türü) normalin altında olması durumunu tanımlar.

Vücudu enfeksiyonlara, bakterilere, virüslere ve yabancı maddelere karşı savunmakla görevlidir.

MRONJ, yani Medication-Related Osteonecrosis of the Jaw, Türkçesiyle ilaç ilişkili çene osteonekrozu, çene kemiklerinin, belirli ilaçların kullanımına bağlı olarak iyileşmeyen bir şekilde açığa çıkması ve nekroze olması durumudur.

Antiresorptive drugs Antirezorptif ilaçlar, kemik yıkımını (rezorpsiyonunu) azaltan ve kemik yapımını dengeleyen ilaçlardır.

İmmünosupresif tedavi, bağışıklık sisteminin (immün sistemin) aktivitesini baskılayan (suppress eden) tedavilere verilen isimdir.

Osteotomi, bir kemiğin şeklinin, hizasının veya uzunluğunun düzeltilmesi amacıyla cerrahi olarak kesilmesi ve yeniden konumlandırılması işlemidir.

Ortognatik cerrahi, çene kemiklerinde doğuştan veya sonradan oluşan iskeletsel bozuklukları düzeltmek amacıyla uygulanan bir çene ameliyatıdır

Pulpitis, dişin iç kısmında yer alan pulpa dokusunun (sinir ve damarların) iltihaplanmasıdır.

① Radiotherapy (RT) is concerned with the delivery of the correct radiation dose to the tumor move while minimizing the dose received outside the tumor zone. ① Radyoterapi (RT), tümöre doğru radyasyon dozunun verilmesiyle ilgilenirken, tümör bölgesi dışındaki dozun en aza indirilmesini amaçlar.

② Radiation doses are expressed in the standard unit the gray (Gy) which is defined as J/kg. ② Radyasyon dozları, J/kg olarak tanımlanan standart birim olan gray (Gy) cinsinden ifade edilir.

③ It has been stated that most orofacial complications are dose dependent and that severe side effect occurs when doses <45 Gy administered be the bilaterally to the mouth, jaws, and salivary gland. ③ Çoğu orofasyal komplikasyonun doza bağlı olduğu ve ağız, çeneler ve tükürük bezlerine iki taraflı olarak <45 Gy doz uygulandığında ciddi yan etkilerin meydana geldiği belirtilmiştir.

① It is important to prevent and treat orofacial complication which require a multi‑disciplinary approach that include a dedicated team of radiation oncologist, head and neck surgeon, dentist, nurse, dietician, physical therapist, social worker and in some instances, plastic surgeon, prosthodontist, and psychologist are required. ① Orofasiyal komplikasyonların önlenmesi ve tedavisi önemlidir ve bu, radyasyon onkoloğu, baş ve boyun cerrahı, diş hekimi, hemşire, diyetisyen, fizyoterapist, sosyal hizmet uzmanı ve bazı durumlarda plastik cerrah, protetik diş hekimi ve psikologdan oluşan özel bir ekibi içeren multidisipliner bir yaklaşım gerektirir.

① The anatomy and physiology of this region are unique and complex. ① Bu bölgenin anatomi ve fizyolojisi benzersiz ve karmaşıktır.

② Function and appearance are critical to patients images quality‑of‑life, ② İşlev ve görünüm, hastaların yaşam kalitesi algısı açısından kritik öneme sahiptir.

③ most patients with head and neck squamous cell carcinoma are middle‑aged, adult males in lower socioeconomic classes who are chronic tobacco chewer and alcohol consumers have advanced tumors. ③ Baş ve boyun yassı hücreli karsinomu olan hastaların çoğu, düşük sosyoekonomik sınıfa mensup, orta yaşlı, erişkin erkeklerdir ve bu kişiler genellikle kronik tütün çiğneyicisi ve alkol tüketicisidir; tümörleri de ileri evrededir.

④ These patients tend to less conscious and to have less social support then most cancer patients. ④ Bu hastalar, çoğu kanser hastasına kıyasla genellikle daha az bilinçli olma ve daha az sosyal desteğe sahip olma eğilimindedir.

① Head and neck cancer is a term used to define cancer that develops in the mouth, throat, nose, salivary glands, oral cancers or other areas of the head and neck. ① Baş ve boyun kanseri, ağız, boğaz, burun, tükürük bezleri, ağız kanserleri veya baş ve boynun diğer bölgelerinde gelişen kanserleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

② Most of these cancers are squamous cell carcinomas, or cancers that begin in the lining of the mouth, nose and throat. ② Bu kanserlerin çoğu, ağız, burun ve boğazın yüzeyini döşeyen hücrelerde başlayan yassı hücreli karsinomlardır.

③ Eighty-five percent of head and neck cancers are linked to tobacco use, ③ Baş ve boyun kanserlerinin %85’i tütün kullanımıyla ilişkilidir,

④ and 75 percent are associated with a combination of tobacco and alcohol use (tobacco and alcohol are strong synergistic effects of oral cancer). ④ ve %75’i tütün ve alkol kullanımının birleşimiyle ilişkilidir (tütün ve alkol, ağız kanseri üzerinde güçlü sinerjistik etkiye sahiptir).

⑤ Human papilloma virus especially types 16 and 18 are known risk factors (there are over 100 variables) and independent causative factor for oral cancer. ⑤ İnsan papilloma virüsü, özellikle 16 ve 18 tipleri, bilinen risk faktörleri olup (100’den fazla varyantı vardır), ağız kanseri için bağımsız bir neden olarak kabul edilmektedir.

⑥ Because of their location, head and neck tumors and treatment-related side effects may impair patients’ ability to eat, swallow and breathe. ⑥ Bulundukları konum nedeniyle, baş ve boyun tümörleri ile tedaviye bağlı yan etkiler, hastaların yeme, yutma ve nefes alma yetilerini bozabilir.

① Head and neck cancer is a major health problem worldwide. ① Baş ve boyun kanseri dünya genelinde önemli bir sağlık sorunudur.

② It is a major global health unit, with about half a million new cases diagnosed per year, ② Yılda yaklaşık yarım milyon yeni vaka teşhisi konulan başlıca küresel bir sağlık birimidir,

③ and their incidence appears to be increasing in developing countries. ③ ve gelişmekte olan ülkelerde görülme sıklığının arttığı görülmektedir.

Bu eksiklik, hemolitik anemi, ışık hassasiyeti, deri kabarcıkları ve kemiklerde ve dişlerde kırmızı-kahverengi pigment birikimine yol açar.

Konjenital eritropoietik porfiri, porfirin metabolizmasındaki doğuştan gelen bir hata sonucu gelişen nadir bir durumdur.

Güneş ışığından kaçınılması nedeniyle, EPP'li hastalar, osteoporozla sonuçlanan D vitamini eksikliği geliştirmeye daha yatkındır.

Genellikle erken çocukluk döneminde, parlak güneş ışığına maruz kalındığında hemen ağrı ve ağlama ile kendini gösterir.

Inherited porphyria (kalıtsal porfiri), genetik bir hastalık grubunu ifade eder. Bu hastalıklar, porfirin adı verilen bileşiklerin vücutta düzgün şekilde üretilmemesi nedeniyle ortaya çıkar.

Eritropoietik protoporfiri (EPP), kırmızı kan hücrelerinde protoporfirin birikmesine neden olan kalıtsal bir porfiridir ve akut, ağrılı ışık hassasiyeti ve potansiyel karaciğer hastalığına yol açar.

renk tonu

Diş hekimliğinde opalescent terimi, dişlerde ışığın yansıması sonucu ortaya çıkan, özellikle şeffaf ve hafif renk değişimleri gösteren bir yüzeyi tanımlamak için kullanılır

DI'deki dişlerin rengi, gri, kahverengimsi mor, sarımsı kahverengiye kadar değişir ve karakteristik olarak genellikle şeffaf veya opalesan bir tonla görülür.

Otozomal dominant, bir genetik bozukluğun, bozukluğa yol açan genin sadece bir ebeveynden alınmasıyla ortaya çıkması durumudur. Bu tür hastalıklar, kromozom çiftlerinden biri üzerinde bulunan genlerin etkisiyle ortaya çıkar. Dominant kelimesi, bozukluğun sadece bir kopya genin varlığı ile bile kendini gösterdiği anlamına gelir. Yani, hastalık için genin bir kopyası sağlıklı olsa bile, diğer kopyada bozukluk bulunması yeterlidir.

Bu, amelogenezis imperfekta ile birlikte veya onunla ilişkili olarak meydana gelen, dişlerin dentininde görülen otozomal dominant bir gelişimsel bozukluktur.

Odontogenez sırasında, döküntülü ateşler, yetersiz beslenme, metabolik bozukluklar gibi çocukluk hastalıkları da dişleri etkiler.

C vitamini eksikliği, dişlerin gelişimsel dönemlerinde A vitamini eksikliği ile birlikte, dişlerde çukurluk tipi bir görünüme yol açar.

D vitamini eksikliği, dişlerde karakteristik beyaz leke hipoplazisine yol açar.

Şiddetli aşındırılmış görünüm, koyu kahverengi renk değişikliği ve minerallerin çoğunun kaybı ile birlikte olur.

Orta ve şiddetli değişiklikler, yüzeyde çukurluklar ve kahverengimsi renk değişikliği gösterir.

Düz mine yüzeyinde sarıdan kahverengiye kadar renk değişikliği.

Dişlerde gri veya beyaz opak alanlar.

Leke şu şekilde ortaya çıkar:

Tetikler / Sebep olur

Aşırı florid, ameloblastlarda metabolik bir değişiklik meydana getirir ve sonucunda oluşan mine, bozuk bir matris ve düzensiz, hipomineralize bir yapıya sahip olur.

Florozis: Floroziste, leke oluşumu, mine gelişimi sırasında aşırı florid alımına bağlıdır.

Florozis, dişlerin aşırı florid alımına bağlı olarak gelişen bir durumdur.

Hipoplastik, bir dokunun veya organın normalden daha az gelişmiş olması durumunu ifade eder.

Amelogenezis imperfekta (AI), başlıca hipoplastik, hipokalsifiye ve hipomaturasyon tipi olarak sınıflandırılmıştır.

Bu, sistemik bir bozukluk olmaksızın, mine yapısında gelişimsel değişiklikler gösteren bir dizi durumu kapsar.

Amelogenesis imperfecta, dişlerin mine dokusunun normalden farklı bir şekilde geliştiği genetik bir hastalıktır. Bu durum, dişlerin minelerinin zayıf, ince ve düzgün olmayan bir yapıya sahip olmasına neden olur. Sonuç olarak, dişler daha kolay aşındırılabilir, kırılabilir ve çürük oluşumuna daha yatkın hale gelir.

Developmental defects in enamel formation Mine oluşumundaki gelişimsel bozukluklar

Amelogenesis imperfecta Amelogenezis imperfekta

Fluorosis Florozis

Vitamin and mineral deficiency Vitamin ve mineral eksiklikleri

Chromosomal anomalies Kromozomal anormallikler

Inherited diseases Kalıtsal hastalıklar

Tetracycline Tetrasiklin

Childhood illness Çocukluk hastalıkları

Malnutrition Yetersiz beslenme

Metabolic disorders Metabolik bozukluklar

Orak hücre anemisinde, dişlerdeki lekeler nadiren eritroblastozis fetalis ile benzerlik gösterir, ancak renk değişikliği daha şiddetlidir, her iki diş setini de kapsar ve zamanla düzelmez.

Diskrasi, kan veya vücut sıvılarındaki anormal durumları tanımlayan bir terimdir.

Bu, kırmızı kan hücrelerinin aşırı hemolizine bağlı olarak karakterize edilen kalıtsal bir kan bozukluğudur.

Ultraviyole ışık altında, dişler kırmızı floresans gösterir.

Süt dişleri ve kalıcı dişler kırmızı veya kahverengimsi bir renk değişikliği gösterebilir.

Doğuştan gelen hata

Bu, porfirin metabolizmasında doğuştan gelen bir hata olup, uroporfirin aşırı üretimiyle karakterizedir.

Eğer Rh-negatif kanınız varsa ve fetüs Rh-pozitif kanına sahipse, bu durum meydana gelebilir.

Eritroblastozis fetalis, bağışıklık sisteminizin fetüsün kırmızı kan hücrelerine saldırması sonucu ortaya çıkan nadir bir gebelik komplikasyonudur.

Bunda, leke dişleri veya doğumdan kısa bir süre sonra hemolizin durmasının ardından gelişen diş kısımlarını içermez.

Bu, Rh uyumsuzluğuna bağlı olarak yenidoğanlarda görülen bir kan bozukluğudur.

etkilenen bireyler genellikle bebeklik veya çocukluk döneminde semptom geliştirmez (asimptomatik) ve çoğu zaman yetişkinliğe kadar durumlarının farkında olmazlar.

Bebeklikten itibaren mevcut olan koyu idrar dışında

Ancak, bu değişiklik idrara çıkmayı takiben birkaç saat sonra meydana gelmeyebilir ve genellikle fark edilmez.

Etkilenen bireylerde, koyu renkli idrar veya havaya maruz kaldığında siyaha dönüşen idrar olabilir.

Etkilenen bireylerde, homogentisik asidi parçalamak için gerekli olan enzimlerin yeterli işlevsel seviyeleri yoktur.

Alkaptonuri, vücutta homogentisik asidin birikmesiyle karakterize edilen nadir bir genetik metabolik bozukluktur.

Bu, tirosin ve fenilalaninin tam oksidasyonuna yol açan, homogentisik asit seviyesinin artmasına neden olan otozomal resesif bir bozukluktur.

Birincil dişlerin koyu kahverengi pigmentasyonu, alkaptonuride yaygın olarak görülür.

Bunlar, odontogenez sırasında mine ve dentinin daha derin katmanlarına dahil olur ve mine ile dentinin gelişimini ve görünümünü değiştirir.

Patlama Öncesi Nedenler

Bunlar arasında reçetesiz beyazlatma sistemleri, beyazlatıcı diş macunları ve son seçenek olan lazer diş beyazlatma bulunmaktadır.

Daha inatçı dışsal renk değişimi ve içsel lekeler için günümüzde birçok diş beyazlatma seçeneği mevcuttur.

Her ikisinin kombinasyonu çok faktörlü bir doğaya sahiptir, örneğin nikotin lekesi.

Diş patlamasından sonra, yaşlanma ve pulpa nekrozu, içsel renk değişiminin başlıca nedenleridir.

Yüksek düzeyde florid maruziyeti, tetrasiklin uygulaması, kalıtsal gelişimsel bozukluklar ve gelişmekte olan dişe travma, diş patlamasından önceki renk değişimine neden olabilir.

Profilaksi, hastalıkların veya sağlık problemlerinin önlenmesi amacıyla yapılan önleyici tedavi veya uygulamadır.

Odontogenez, dişlerin gelişimi ve oluşumu sürecini ifade eder.

İçsel renk değişimi, odontogenez sırasında veya diş patlamasından sonra kromatogenik maddelerin dentin ve mine içine dahil edilmesiyle oluşur, bu nedenle profilaksi ile giderilemez.

İçsel lekelenme, endojen lekelenme olarak tanımlanır.

gradual darkening

Kahve, çay, kırmızı şarap, havuç ve tütün dışsal lekelerin oluşmasına neden olur.

Dışsal renk değişimi, bir ajan veya lekenin diş minesi yüzeyine zarar vermesi sonucu meydana gelir.

etiyoloji, görünüm, lokalizasyon, şiddet ve diş yapısına olan bağlılık

Renklenme şu şekilde sınıflandırılabilir:

Ekstrinsik renklenme İntrinsik renklenme Her ikisinin kombinasyonu.

Süt dişlerinin normal rengi mavimsi beyazken, daimi dişlerin rengi grimsi sarı, grimsi beyaz veya sarımsı beyazdır.

Mine kalınlığı; oklüzal/insizal kenarda daha kalın, servikal üçlüde daha incedir. Bu nedenle, dişler servikal üçlüde orta veya insizal üçlüye göre daha koyu görünür.

Farklı kalsifikasyon derecelerine bağlı olarak değişen minenin yarı saydamlığı

Kronu örten minenin rengi

Bu renk şu faktörlerle değişir

Sağlıklı dişlerin rengi esas olarak dentinin yarı saydamlığı ve rengi tarafından belirlenir.

Translucency, "yarı saydamlık" veya "ışığı kısmen geçirebilme özelliği" anlamına gelir.

Polychromatic, "çok renkli" veya "birden fazla renkten oluşan" anlamına gelir.

Dişler polikromatik yapıya sahiptir; bu nedenle renk, mine ve dentinin kalınlığı, farklı renklerin yansımaları ve saydamlığına bağlı olarak gingival, insizal ve servikal bölgeler arasında değişiklik gösterir.

Mevcut diş beyazlatma seçenekleri şunlardır:

İn-office (klinikte) beyazlatma işlemleri Ev tipi beyazlatma kitleri Kompozit laminalar Porselen laminalar Beyazlatıcı diş macunları

Diş renklenmesi; etiyoloji, görünüm, lokalizasyon, şiddet ve diş yapısına olan bağlılık açısından değişkenlik gösterir.

Hipertiroidizm, diş gelişim hızının hızlanmasına ve erken diş sürmesine, ayrıca süt dişlerinin erken kaybına yol açar.

Hipertiroidizmin en yaygın formları, yaygın toksik guatr (Graves hastalığı); toksik nodüler guatr (Plummer hastalığı); ve tiroid bezinin iyi huylu tümörü olan toksik adenomadır.