Μπορεί η δημοκρατική αρχή και η αρχή της δεδηλωμένης να είχαν κατοχυρωθεί από το 1864 και το 1875 αντίστοιχα και το Σύνταγμα του 1911 να κατοχύρωνε όχι μόνο μια σειρά από ατομικά δικαιώματα αλλά και το κυριότερο μέσο προστασίας τους (την προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία των δικαστικών λειτουργών), ωστόσο η Βουλή διαλυόταν επανειλημμένως προκειμένου να παρακαμφθεί η λαϊκή ετυμηγορία, ο Βασιλιάς υπερέβαινε τις αρμοδιότητές του παραβιάζοντας την αρχή της δεδηλωμένης και διεκδικώντας τον πρώτο λόγο σε θέματα εξωτερικής πολιτικής

Συμπερασματικά, την περίοδο του Πρώτου Εθνικού Διχασμού εδραιώθηκε η αντίληψη ότι ο στρατός δεν περιορίζεται στην υπεράσπιση της εθνικής άμυνας της χώρας, αλλά διεκδικεί σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής και συνταγματικής πραγματικότητας. Η αντίληψη αυτή διήρκεσε έως το 1974 και «σημάδεψε» τον συνταγματικό βίο της Χώρας.

Τα γεγονότα του 1915 με τη διπλή διάλυση της Βουλής επηρέασαν τη διαμόρφωση και του ισχύοντος συνταγματικού δικαίου: Σύμφωνα με το άρθρο 41 παρ. 2 του Συντάγματός μας ναι μεν η Βουλή μπορεί να διαλυθεί προώρως «για ανανέωση της λαϊκής εντολής προκειμένου να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας», πλην όμως αποκλείεται η διάλυση της νέας Βουλής «για το ίδιο θέμα». Εξάλλου, η παράγραφος 4 του ίδιου άρθρου ορίζει ότι, πλην εξαιρετικών περιπτώσεων (μη δυνατότητα σχηματισμού Κυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Βουλής και έλλειψη κυβερνητικής σταθερότητας), η «Βουλή που εκλέχτηκε μετά τη διάλυση της προηγούμενης δεν μπορεί να διαλυθεί πριν περάσει ένα έτος αφότου άρχισε τις εργασίες». Πρόκειται για συνταγματικές ρυθμίσεις, οι ρίζες των οποίων ανάγονται στα γεγονότα του 1915.

Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν μπορούσε παρά να είναι αρνητική: Παρά το γεγονός ότι το Σύνταγμα του 1911 δεν περιείχε κάποιο ρητό περιορισμό στην αρμοδιότητα του Βασιλιά για διάλυση της Βουλής, σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα η Βουλή διαλύεται προκειμένου να εκφρασθεί ο λαός και όχι προκειμένου να ακυρωθεί η πρόσφατη ετυμηγορία του. Με άλλες λέξεις, ο Ανώτατος Άρχων δεν μπορούσε να διαλύει συνεχώς τη Βουλή, έως ότου πετύχει την επιθυμητή κοινοβουλευτική σύνθεση που θα συμπορευόταν με τις δικές του απόψεις. Οι συνέπειες της διπλής διάλυσης της Βουλής το 1915 δεν περιορίζονται χρονικά μέχρι το 1917, όταν την εξουσία καταλαμβάνουν οι βενιζελικοί και καταργούν τη δεύτερη χρονικά Βουλή (που προήλθε από τις εκλογές του Δεκεμβρίου του 1915) για να επαναφέρουν τη Βουλή που προήλθε από τις εκλογές του Μαΐου του 1915 (την επονομαζόμενη και «Βουλή των Λαζάρων»).

The graph loaded into Dagster's web UI:

engineers and product people just hate working on features “sold” by the sales department without asking them in an effort to meet objectives for bonuses.

A leader is best when people barely know he exists, when his work is done, his aim fulfilled, they will say: we did it ourselves. (Lao Tzu)

The idea that agile is bordering on micromanagement is not a new one. Mike Cohn

📈 Free: Download the Agile Metrics Survey 2021.

It's all about micromanagement. Almost every principle and practice of agile is there to support micromanagement. The daily scrum is about micro-managing the team's daily work plans and making sure that everyone is doing what they say they'll do. Continuous integration is put in place so that the minute some developer screws up and breaks a build, it becomes known. Pair programming is about making sure that programmers don't lose focus, don't goldplate, don't work on only the fun stuff, and that they clean things up. Ah, but who is it that is doing this micromanagement? It's the team. Yes, agile is about micromanagment, but it's about the team micromanaging themselves and for their own benefit.

You can also check out the video below to see how the structure comes together in GitLab. Read more about Agile at GitLab See more information about our Agile delivery solution Build your Agile roadmap in GitLab

The teams that have worked well are teams where the engineers make decisions about process collectively, and decisions don’t get forced down upon them.

The most significant problem of a code review is asynchronous ping-pong of quite difficult questions/answers. This is inefficient, but also makes people frustrated.

A session means there is a one driver — one who types/clicks, and one navigator — navigator tells the driver what to do. The 2 other team members keeps attention, and only when the navigator goes in a wrong direction, then interrupts. Navigator navigates for 3 minutes — really, just 3 minutes, and then rotate.

As I continue daydreaming, I’m painting a picture in my mind about this company’s modus operandi:

There was just one rule, a quirk that seemed crazy but was vital to the company’s success: No one could keep a record of the factory experiments that were tried and failed.

Simplicity--the art of maximizing the amount of work not done--is essential.

At Buurtzorg, all new team members take a course called Solution-Driven Methods of Interaction, learning sophisticated listening and communication skills, techniques for running meetings and making decisions, and methods of coaching one another and providing perspective. You might assume that all this is managed through staff functions — the source of capability and power in many Orange and Green organizations. But Buurtzorg’s 9,000 nurses are supported by fewer than 50 staff people. The nurses do their own recruiting and purchasing, contracting for specialized medical or legal expertise when needed.

“How come we estimate in Story Points yet Jim just translates it back into workdays at the same time?”

How to reveal if developers are micromanaged? Ask the following.How do you handle bugs? Do you handle these as a team or an individual solves them?What’s your on-call policy? Do you have one?Do developers feel in control of the tasks? Do you have clear task scopes?

What can you use to find out fake agile practices?Ask the following questions:How do you handle bugs? Are bugs resolved as a team or an individual handles them?How often do you release software? What’s your release cadence?Do you have a product owner, scrum masters? How is communication to the client done?What’s your code review process? How many required approvals do you have? What’s the last comment you left on a code review?What’s your take on tech debt? How would you classify tech debt?Tell me more about testing practices. Do you use Sonar or other static analysis tools? Do you use integration, unit tests? Do you have a dedicated team of testers?How do you handle issues? Do you have an issue tracker?

“The prospect of utility independence and wholesale rates make fossil fuels far more compelling than grid-restricted renewables”

Rising demand helps fossil fuels, and falling demand helps renewable energy

These people hear climate and energy keywords and are now just slapping it on their projects, in the hope that that’ll ward off criticism. Storage? Energy efficiency? Demand response? Yeah, that’s what this is! Why the hell not?

If zero emissions power is used, it’s a side-effect, not an effort to engage in climate action.

It ends up so weird and confused because it’s a community of explicitly anti-community, anti-government people clumsily feigning membership on a finite physical planet

https://www.wired.com/beyond-the-beyond/2015/10/the-californian-ideology-after-twenty-years/

. Barbrook shows how this futurist prophecy is borrowed from America’s defunct Cold War enemy: Stalinist Russia. Technological progress was the catalyst of social transformation. With copyright weakening, intellectual commodities were mutating into gifts. Invented in capitalist America, the Net in the late-1990s had become the first working model of communism in human history.

See an example for combining mlflow and DVC e.g. here: https://github.com/mbunse/mlcomops/tree/meetup_erlangen

What do you mean, would ( ͡° ͜ʖ ͡°)

The U.S. Government (starting on 25 July 1945) continued on from where Germany’s Nazi Government left off — and has been far more successful at it than Hitler’s Government was.

Τι να πει κανείς για τον υφυπουργό Παιδείας Αγγελο Συρίγο, ο οποίος αφιέρωσε μια ομιλία του στη Βουλή (14.7.2022) στην απαξίωση όχι μόνο της αντίστασης στη χούντα αλλά και των αγώνων της Μεταπολίτευσης.

Source: Karim Douieb via core77

Στον δημόσιο διάλογο, οι υποστηρικτές της Συμφωνίαςτων Πρεσπών μονίμως απαντούν σε μια συγκεκριμένη ομά-δα ανθρώπων, δηλαδή σε όσους προβάλλουν το επιχείρη-μα ότι «η Μακεδονία είναι μία και ελληνική» και αρνού-νται εντελώς τη χρήση του όρου από τους γειτονικούς λα-ούς. Η τακτική αυτή είναι υποκριτική: εκλαμβάνει ωςυπαρκτή μία μόνον άλλη άποψη, μίας μόνον ομάδας, καιαπαντά μόνον σε αυτήν. Η θέση της «μίας και ελληνικής»Μακεδονίας προβλήθηκε κατά καιρούς από τμήματα τηςκοινής γνώμης. Προβλήθηκε επίσης από πολλούς πολιτι-κούς ως μια συμβολική φράση. Αλλά η ελληνική εξωτερι-κή πολιτική, επίσημα και συγκροτημένα, δεν προώθησεμια τέτοια θέση.

Καὶ ὁ Γεώργιος ἤθελε

Ὑπὸ τὶς συνθῆκες αὐτές, ἡ ἄφιξη τοῦ πρίγκιπα Γεώργιουστὴ Μεγαλόνησο πάνω σὲ ρωσικὸ πολεμικὸ σκάφος ἔπαιρνεδιαστάσεις συμβόλου ἱκανοῦ νὰ ἀναζωπυρώσει στὴν ψυχὴ τοῦΛαοῦ τὴν παλιὰ πρόρρηση ποὺ εἶχε ἀποδοθεῖ στὸν Ἀγαθάγγελογιὰ τὸ Ξανθὸ Γένος ποὺ θὰ λευτέρωνε τοὺς Γραικούς.

ἡ πρώτη του ἐρωτικὴ περιπέτεια φαίνεται πὼς ἦταν στὴνἈθήνα, ὅταν ἀκόμα ἦταν φοιτητὴς τῆς Νομικῆς, μὲ τὴ Μαριέττα, κόρη τοῦΝικόλαου Μητσοτάκη, ἀδελφοῦ δηλαδὴ τοῦ συζύγου τῆς ἀδελφῆς του Κα‐τίγκως. Βλ. Γιάννη Μανωλικάκη, Ἐλευθέριος Βενιζέλος..., σ. 22. κ.ἑξ

Ἵδρυσε κατ’ἀρχὴντὸ (κρητικὸ) κόμμα τῶν Φιλελευθέρων, ἐκλέχτηκε βουλευτὴςΧανίων στὴν τοπικὴ Βουλή, συντηροῦσε μεγάλο καὶ μὲ πολλὲςὑποθέσεις δικηγορικὸ γραφεῖο καί, ἀκόμα, ἀπὸ τὸ 1881 ἔβγαζεδική του ἐφημερίδα, τὰ Λευκὰ Ὄρη.3 Μὲ τὸν «ἑλιγμὸ» ποὺ ἔκανεπαίρνοντας θέση δικαστῆ ἄφησε τὸ πεδίο τελείως ἐλεύθερο στὸνΒενιζέλο. Οἱ ὑποθέσεις, κατὰ πρῶτο λόγο, ποὺ αὐτὸς ὁ τελευταῖοςἀναλάμβανε αὐξήθηκαν θεαματικά, ἐφ’ὅσον ἡ πελατεία τοῦΜητσοτάκη διοχετεύτηκε στὸν Λευτεράκη. Ἐπιπλέον, ὁ Βενιζέλοςκληρονόμησε ὄχι μόνο τὴν ἐφημερίδα Λευκὰ Ὄρη ἀλλὰ καὶ τὴνἀρχηγία τοῦ κόμματος τῶν Φιλελευθέρων καί, ἀκόμη, τὴ βουλευ‐τικὴ ἕδρα τοῦ γαμπροῦ του.4 Τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1889, πράγματι,ἐκλέχτηκε βουλευτὴς θριαμβευτικῶς.5

Στὶς11 Νοεμβρίου 1892, βρέθηκε σκοτωμένος στὸ Λουτράκι, κοντὰ στὰΧανιά, ὁ Μουσουλμάνος Τεφὴκ Μπαντράκης. Οἱ ἀνακρίσεις ὁδή‐γησαν στὴ σύλληψη ἕξι Χριστιανῶν ὡς ὕποπτων γιὰ τὸν φόνο,ἀλλὰ ἡ κοινὴ γνώμη στὴν ὅλη περιοχὴ τοὺς θεώρησε ἀθώους καὶἀπέδωσε τὸ ἔγκλημα σὲ ἐνδοοικογενειακὴ σύγκρουση. Κανένας,κατὰ συνέπεια, οὔτε Χριστιανὸς μὰ οὔτε καὶ Μουσουλμάνος, δὲνἤθελε νὰ ἀναλάβει δικηγόρος τῆς οἰκογένειας τοῦ θύματος. Τε‐λικῶς τὴν ὑπόθεση τὴν πῆρε στὰ χέρια του ὁ Βενιζέλος, ὁ ὁποῖος,ἂν καὶ ἀρχικῶς εἶχε δεχτεῖ νὰ εἶναι συνήγορος τῶν κατηγορου‐μένων,3 τελικῶς στράφηκε μὲ τέτοιο πάθος καὶ τόση ἐπιδεξιότηταἐναντίον τῶν τελευταίων, ὥστε δύο ἀπὸ αὐτούς, οἱ ΓεώργιοςΠαπαδάκης καὶ Ἀντώνιος Λαρεντζάκης, καταδικάστηκαν σὲθάνατο: Ἐκτελέστηκαν μὲ ἀπαγχονισμὸ τὴ νύχτα τῆς 7ης πρὸς τὴν8η Ἰανουαρίου 1894.4Ἀργότερα ἀποδείχτηκε ὅτι ἡ κοινὴ γνώμη εἶχε δίκιο· ὁφονιὰς δὲν εἶχε σχέση μὲ ὅσους δικάστηκαν καὶ καταδικάστηκαν:Εἶχε πάρει μεγάλη χρηματικὴ ἀμοιβὴ ἀπὸ ἀδελφὸ τοῦ θύματος,γιὰ νὰ κάνει τὸ ἔγκλημα.5 Ἀνάλογο ποσὸν δόθηκε καὶ στὸν ἴδιοτὸν Βενιζέλο, γιὰ νὰ κάνει ὅ,τι ἔκανε.6 Οἱ παρὰ τὴν ἐπαγγελ‐

Τρεῖς μέρες ἀργότερα, στὴ Νέα Ἐφημερίδα δημο‐σιεύθηκε «Διαμαρτύρηση» πενταμελοῦς ἐπιτροπῆς Κρητῶν φοι‐τητῶν, ὅπου τονιζόταν πὼς ἀναλλοίωτος πόθος τοῦ κρητικοῦ λαοῦἦταν ἡ μετὰ τῆς Ἑλλάδος ἕνωσις. Τελευταῖο μέλος τῆς ἐπιτροπῆςἐμφανιζόταν ὁ Βενιζέλος. 2

Πιθα‐νότατα ἦταν Ἀρμένιος ὁ ὁποῖος, ἀφότου –μὲ ὁποιονδήποτε τρό‐πο– συνδέθηκε μὲ τὴν οἰκογένεια Μητσοτάκη, ψυχικῶς ἐξιου‐δαΐστηκε, ἐνῶ τυπικῶς παρέμεινε Χριστιανὸς – καὶ μάλιστα Ὀρ‐θόδοξος. Ὑπὸ τὶς σημερινὲς συνθῆκες τίποτα ἄλλο δὲν εἶναι δυ‐νατὸν οὔτε νὰ τεκμηριωθεῖ ἀλλὰ οὔτε κἂν νὰ ὑποτεθεῖ.

Αὐτὴ ἡ «συνήθεια» τῶν πρόσκαιρων γάμων σήμαινε ὅτιἕνας Μουσουλμάνος μποροῦσε νὰ ἔχει σεξουαλικὲς σχέσεις μὲἑλληνοορθόδοξη γυναίκα τῆς ἀρεσκείας του γιὰ συγκεκριμένοχρονικὸ διάστημα· μετὰ τὴ λήξη αὐτῆς τῆς περιόδου, ἡ ἐν λόγῳἑλληνοορθόδοξη εἶχε δικαίωμα νὰ κάνει κανονικὸ γάμο μὲ ὁμό‐θρησκό της, ἀλλὰ τὰ παιδιὰ ποὺ εἶχε ἀποκτήσει μὲ τὸν Μου‐σουλμάνο τὰ κρατοῦσε ὁ πατέρας.3 Φυσικὰ τὰ παιδιὰ μιλοῦσαν τὴγλῶσσα τῆς μάνας (ἔτσι ἐξηγεῖται καὶ τὸ φαινόμενο τοῦ

ἡ οἰκογένεια Μητσοτάκη δὲν εἶναι ἀπὸ τὴν Κρήτη. Χάρη σὲ σύγ‐χρονη ἔρευνα, πράγματι, ἔχει ἀποδειχτεῖ ὅτι καταγόταν ἀπὸ τὴΛακωνία καὶ ἦταν ἰουδαϊκῆς προέλευσης.1

ἡ οἰκογένεια Μητσοτάκη ἔπαιξε καθοριστικὸ ρόλο στὴν ἄνοδοκαὶ κατίσχυση τοῦ Ἐλευθέριου Βενιζέλου στὴν κοινωνικὴ καὶ πο‐λιτικὴ κονίστρα τῆς Κρήτης.

ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος πέθανε στὸ Παρίσι, στὶς 18 Μαρ‐τίου 1936, ἔγινε «μιὰ πολὺ ὡραία» θρησκευτικὴ τελετὴ γιὰ αὐτὸνστὴν ἀρμενικὴ ἐκκλησία τῆς γαλλικῆς πρωτεύουσας: οἱ Ἀρμένιοιτὸν θεωροῦσαν δικό τους.

Σύμφωνα μὲ ἐνδιαφέρουσα μαρτυρία λοιπόν, ὁ Κυ‐ριάκος ἦταν Ἀρμένιος,

εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι τὸ μωρὸ «ἐγκαταλείφθηκε» στὴν ἐξώθυρατοῦ σπιτιοῦ, βρέθηκε «τυχαῖα» ἀπὸ τὸν Κυριάκο, ὁ ὁποῖος στὴσυνέχεια «ἔπεισε» τὴ γυναίκα του νὰ τὸ υἱοθετήσουν.5

Ὅτι ὅλα ὅσα ἔχουνκατὰ καιροὺς ὑποστηριχθεῖ σχετικῶς μὲ τὴν καταγωγὴ τοῦ Βενι‐ζέλου ἀπὸ τὸν Μυστρᾶ –καὶ συγκεκριμένως τὴν οἰκογένεια Κρεβ‐βατᾶ– δὲν ἀνταποκρίνονται στὴν ἀλήθεια.

Even though ivermectin had no effect on viral load, SARS-Cov-2-associated pathology was greatly attenuated. IVM had a sex-dependent and compartmentalized immunomodulatory effect, preventing clinical deterioration and reducing olfactory deficit in infected animals. Importantly, ivermectin dramatically reduced the Il-6/Il-10 ratio in lung tissue, which likely accounts for the more favorable clinical presentation in treated animals. Our data support IVM as a promising anti-COVID-19 drug candidate.

In conclusion, ivermectin seems to be effective to diminish MHV viral load and disease in mice, being a useful model for further understanding new therapies against coronavirus diseases.

Remdesivir-ivermectin combination displays synergistic interaction with improved in vitro antiviral activity against SARS-CoV-2

Μια πειστική αντίληψη διαβλέπει στην αδυναμία των πολιτικών ελίτ να λειτουργήσουν συναινετικά στο πρώτο μισό της δεκαετίας του ’60 το βασικό αίτιο της εκτροπής.

Δεδομένου λοιπὸν ὅτι ‐ἕως τώρα τοὐλάχιστον‐ ὑπάρχει συμ‐φωνία ὡς πρὸς τὸ ὅτι ὁ Κωνσταντινισμὸς ὑπῆρξε μορφὴ Φασι‐σμοῦ, στὸ ἀνὰ χεῖρας κείμενο ἐπιχειρεῖται ἡ ἀπάντηση στὸ ἐρώ‐τημα ἐὰν ὁ Φασισμὸς αὐτὸς ἦταν πρωτογενὴς ἤ, ἀντιθέτως,ἰδεώδης.

Ἤμουνα ὄχι μόνο «γενιὰ τοῦΠολυτεχνείου» ἀλλὰ καὶ στὸ Πολυτεχνεῖο∙ καὶ εἶναι χρόνια τώραποὺ νοιώθω ντροπὴ γιὰ αὐτό.

Ὁ Κωνσταντῖνος, τώρα, ἀπάντησε τὸ 1915 στὴν chicaneryτοῦ 1910 μὲ πραξικόπημα, ἐφόσον καταλυτικῶς καθυστέρησε νὰστέρξει στὴν ὁρκωμοσία τῆς κυβέρνησης Βενιζέλου ποὺ εἶχεσχηματιστεῖ βάσει τοῦ ἀποτελέσματος τῶν ἐκλογῶν τῆς 31ηςΜαΐου 1915.

Περίεργο θὰ ἦταν νὰ μὴ εὕρισκε κανεὶς στὰ τότε γεγονόταἀναμεμιγμένο τὸ ὄνομα «Μαυρογορδᾶτος». Τὸ ἐπώνυμο αὐτὸπράγματι εἶναι παραλλαγή τοῦ «Μαυροκορδᾶτος».320 Ὁ ἐν λόγῳἈντώνιος, μὲ ἄλλα λόγια, ἤτανε γόνος τῆς γνωστῆς, χιακῆς κα‐τάγωγῆς, φαναριωτικῆς οἰκογένειας, ποὺ πάντοτε ὑπῆρξε ὑπέρ‐μαχος τῶν ἀγγλικῶν συμφερόντων στὴ χώρα μας καὶ ἡ ὁποία,ὅπως ὅλοι σχεδὸν οἱ Φαναριῶτες, εἶχε ἐπιγαμίες μὲ Ἰουδαίους.321

Ἔτσι, στὰ φανερὰ καὶ γρήγορα, στὶς 29 Νοεμβρίουσυγκεκριμένα, ὁλοκληρώθηκε ἡ κατάληψη τῆς Ἑρμούπολης ἀπὸτοὺς Βρεταννούς:

Μετὰ τὰ γεγονότα τοῦ Νοεμβρίουτοῦ 1916, ἀναγκάστηκε νὰ φύγει ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ πρωτεύουσακαὶ ὀργάνωσε τὴν ἀπό τοὺς Βρεταννοὺς κατάληψη τῆς Σύρου.

οἱ ντόπιες γυναῖκες φάνηκαν ἀπρόθυμες νὰ ἱκανοποιήσουν τὶςσεξουαλικὲς ἀνάγκες Γάλλων στρατιωτικῶν, ἐκδόθηκε κανονικὴδιαταγὴ νὰ «ἐπιλεγοῦν» ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες κοινοτάρχες ἄπορεςκοπέλλες, προκειμένου νὰ ἀνοίξουνε «πορνεῖα» γιὰ τὰ συμμαχι‐κὰ στρατεύματα στὴ Μακεδονία.313

Τὸ ἄτομο αὐτό,παρὰ τὴ μικρασιατικὴ καταγωγή του, δὲν ἦταν Ἕλληνας ἀλλὰἸουδαῖος ἀπὸ τὴν Ὀδησσό,

ὁ ΣτέφανοςΣκουλούδης,255 τραπεζίτης βαθύπλουτος καὶ στενὰ συνδεδεμένοςμὲ τὸ βρεταννικὸ κεφάλαιο.256

Εἶναι ἀκριβὲς νὰ ἀναφερθῇ ὅτι οἱσύλλογοι τῶν ἐπιστράτων ἐξήσκησαν κολοσσιαίαν ἐπιρροὴν ἐπὶ τῆςἐν γένει πολιτικῆς τοῦ τόπου καὶ [sic] κατὰ τὰ ἔτη 1916‐1920.Ἀποτελοῦν ὄχι πλέον ὀλιγαρχικὴν ἀλλ’ εὐρυτέραν λαϊκὴν ἀπάντη‐σιν εἰς τὴν ἀστικὴν ἐπανάστασιν τοῦ 1909.1

τα μέσα πολιτικής πάλης που,υιοθέτησε όπως οι ένοπλοι σχηματισμοί μάχης και η,μεταφορά της βίας του πολέμου στις πόλεις ο στρατιώτηςως ενσάρκωση του ηρωϊσμού και της αφοσίωσης στην, –πατρίδα η λατρεία του αρχηγού που συμβαίνει ωστόσο–να είναι ο μονάρχης η κυριαρχία της βίας στην πολιτική–ζωή και η απαξία στην ανθρώπινη ζωή την δική μας ότανπρόκειται για θυσία και του Άλλου όταν πρόκειται για τον–εχθρό δίνουν μια πρόγευση αλλά όχι την γεύση του.φασισμού Τα στοιχεία αυτά δουλεύτηκαν σε ένα,εργαστήρι φασισμού που δεν παρήγε όμως φασισμό

ως συμπύκνωση της πολιτικής της βίας και του.αντιδυτικισμού

η γεωγραφική δομή του ελληνικού κόσμου είχε εδρασθεί στηνικανότητα των παράκτιων κοινοτήτων του είτε να επιβιώνουν είτε ως ανεξάρτητεςοντότητες έναντι ανοργάνωτων πληθυσμών του εσωτερικού, είτε (όταν είχαν απωλέσειτην ανεξαρτησία τους) να χρησιμοποιούν το προστατευτικό πλαίσιο των (εξ ορισμού,πολυεθνικών) αυτοκρατοριών για τον ίδιο λόγο.

Κατά τρόπο ειρωνικό, η επιτυχία της χώρας κατά τους Βαλκανικούς Πολέμουςαφενός επέλυσε - ανέλπιστα ευνοϊκά - το πρόβλημα των άμεσων προτεραιοτήτων στηνΚρήτη και τη Μακεδονία. Παρέμεναν όμως ανοικτά τα μέτωπα στη Βόρεια Ήπειρο,Θράκη, Ανατολικό Αιγαίο, Ιωνία, Πόντο, Κύπρο, μαζί με τον κίνδυνο μιας νέας βουλ-γαρικής προσπάθειας στην κατεύθυνση της ελληνικής Μακεδονίας

Ωστόσο, η συνταγματική κρίση, αν και καθαυτή μείζονος σημασίας,δεν ήταν - και δεν μπορούσε να είναι - το αίτιο του Διχασμού. Η συνταγματική κρίσηπροϋπέθετε μια διαφωνία σχετική με το μείζον αγαθό του salus populi.

υτά τα δεδομένα άρχισαν να αλλάζουν δραματικά στον 19ο αιώνα, οπότε επήλθεη άνοδος των άλλων βαλκανικών εθνικισμών.7 Στο πλαίσιο αυτό, ο ελληνικός κόσμος,και ειδικά η ηγεσία του ελληνικού κράτους βρέθηκε σε μια πολύ δύσκολη θέση: ηγεωγραφική περιοχή που ενδιέφερε ήταν αχανής (τουλάχιστον για τα μέσα που δι-έθετε το μικρό ελληνικό κράτος), οι πιθανοί αντίπαλοι πολλαπλοί, και σε περίπτωσηαπώλειας μιας περιοχής, αυτή δεν επανέκαμπτε σε μια αυτοκρατορική οντότητα, αλλάπεριερχόταν σε ένα άλλο έθνος - κράτος, με τους Έλληνες στην θέση μιας προνομιού-χου (και άρα συνήθως στοχοποιημένης) μειονότητας, της οποίας η επιβίωση δύσκολαθα εξασφαλιζόταν.

αποδεχόταν την απώλεια της Κωνσταντινούπολης, που θα περνούσε, όπωςόλοι αντιλαμβάνονταν, υπό τον ρωσικό έλεγχο. Τόνιζε όμως ότι ήταν αδύνατον γιατην Ελλάδα να μείνει εκτός της σύγκρουσης: ακόμη και εάν δεν καλείτο να υποστείεδαφικές απώλειες κατά τον πόλεμο, θα της ήταν αδύνατον να επιβιώσει σε περίπτωσηπου μια ισχυροποιημένη Βουλγαρία κυριαρχούσε στη μεταπολεμική Βαλκανική.1

Η διεθνής πολιτική του διακρίθη-κε πάντοτε για ένα βασικό της χαρακτηριστικό: ο Βενιζέλος απέφευγε συστηματικάσυγκρούσεις στις οποίες η Ελλάδα θα καλείτο να αναμετρηθεί μόνη της με χώρεςισχυρότερες. Αυτό έκανε και πριν τον Αύγουστο του 1914, όταν προσπάθησε με κάθετρόπο (ακόμη και προτείνοντας εθελούσια ανταλλαγή πληθυσμών) να αποφύγει μιααναμέτρηση με την Πύλη.9

Και ορισμένες από αυτές τις αποφάσεις θα ήταν αναπόφευκτα επώδυνες: ήτανπολύ πιθανόν να μην αποδειχθεί δυνατή η ικανοποίηση του συνόλου των ελληνικώνδιεκδικήσεων∙ και οι περιοχές που θα χάνονταν - ειδικά εάν διαλυόταν η ΟθωμανικήΑυτοκρατορία - θα χάνονταν, πιθανότατα, για πάντα, αν μη τι άλλο λόγω της ένδειαςτων μέσων που διέθετε το ελληνικό κράτος και της ιδιότυπης γεωγραφικής διασποράςτων ελληνικών κοινοτήτων

Οι δεύτερεςεκλογές του 1915 υπήρξαν η μείζων παραβίαση του πολιτεύματος από τον βασιλιά:επειδή με τον τρόπο αυτόν αρνείτο να αποδεχθεί το αποτέλεσμα των πρώτων

Ωστόσο - και εδώ εί-ναι που βρίσκεται η απαρχή του Εθνικού Διχασμού - ο Κωνσταντίνος δεν αποδέχθηκετο αποτέλεσμα. Καθυστέρησε, λόγω της σοβαρής του ασθένειας, να διορίσει τον Βενι-ζέλο πρωθυπουργό, και κατόπιν, όταν ο τελευταίος εισηγήθηκε εκ νέου την είσοδο τηςχώρας στον πόλεμο, τον οδήγησε ξανά σε παραίτηση και προκήρυξε νέες εκλογές απότις οποίες οι βενιζελικοί απείχαν. Εδώ βρίσκεται η έναρξη του Διχασμού.4

Η ελληνική πολιτική στο Μικρασιατικό ζήτημα και η εκστρατείαστη Μικρά Ασία εντάσσονταν στη Μεγάλη Ιδέα, με άλλα λόγια σεμια ευρύτερη αλυτρωτική πολιτική με στόχο την απελευθέρωσηυπόδουλων ομοεθνών· όχι σε κάποιον ιμπεριαλισμό. Ήταν ηολοκλήρωση μιας συνεχούς απελευθερωτικής προσπάθειας πουείχε ξεκινήσει με την επανάσταση του 1821.

Ισχυριζόμαστε, δηλαδή, ότι ηαντιβενιζελική κυβέρνηση δεν αποφάσισε την προέλαση προς τοΑφιόν και προς την Άγκυρα μόνον για αμιγώς στρατιωτικούςλόγους. Την αποφάσισε και για να αποκαταστήσει με τηστρατιωτική της ισχύ το διεθνές μέτωπο, του οποίου η ίδια με τιςαποφάσεις της είχε διευκολύνει (αν όχι και προκαλέσει) τηδιάλυση. Για να εξαναγκάσει τους πρώην συμμάχους να τηνπάρουν στα σοβαρά. Ήταν αδιέξοδη στρατηγική. Και έστω καιαπαντώντας σε υποθετική ερώτηση, τολμούμε να το πούμε: οΒενιζέλος δεν θα το έκανε ποτέ.

Οι αντιβενιζελικοί ηγέτες δεν είχαν αυτόν τον σκληρό ρεαλισμό.Ήταν και συναισθηματικοί και ιδεαλιστές. Για τούτο, δενμπορούσαν να κάνουν τις σκληρές επιλογές. Δεν μπορούσαν ναεπιλέξουν. Και για τούτο ήταν το χειρότερο που θα μπορούσαννα είναι: ταυτόχρονα και φοβικοί έναντι των διεθνών εξελίξεων,αλλά (μην μπορώντας να επιλέξουν) και μαξιμαλιστές. Απρόθυμοινα κάνουν επιλογές (επώδυνες για κάποιες κοινότητες, αλλάσωτήριες για άλλες), ανήμποροι να κατανοήσουν τις δυναμικέςτου διεθνούς συστήματος και τελικά χωρίς επαρκή γνώση της

Στην απόφαση αυτή έπαιξεσημαντικό ρόλο και ο Εθνικός Διχασμός. Η αντιβενιζελικήπαράταξη θεωρούσε ότι θα μειωνόταν το κύρος της εάνεμφανιζόταν να επιλέγει την άμυνα, σε αντίθεση με τον Βενιζέλο,που με την επιθετική του πολιτική είχε πραγματώσει το όραματης Μεγάλης Ελλάδας.

Καιπροκάλεσαν αυτή την απομόνωση με την επιμονή τους να φέρουνπίσω τον Κωνσταντίνο, δηλαδή με μια ακόμη παραχώρησή τουςστον συναισθηματισμό, ενώ θα μπορούσαν να τον φέρουν καικατόπιν αυτός να αποχωρήσει αμέσως, παραχωρώντας τον θρόνοσε έναν από τους γιους του. Σε κάθε περίπτωση, διολίσθησαν σεμια όλο και πιο δυσμενή κατάσταση, και το πρώτο τρίμηνο του1921 ανακάλυψαν ότι ήταν μόνοι και έπρεπε να εφαρμόσουνστρατιωτικά τη Συνθήκη των Σεβρών απέναντι σε έναν διαρκώςισχυροποιούμενο Κεμάλ,

ΕΡΩΤΗΜΑ 29Ποια ήταν η διαφορά στη στρατηγική του Βενιζέλου και τωναντιβενιζελικών ως προς τη στρατιωτική παρουσία στη Μικρά Ασία;

είναι πολύεπισφαλές να υποθέσουμε ότι, σε περίπτωση που παρέμενε στηνεξουσία, ο Κεμάλ θα είχε εξασφαλίσει τη διεθνή ανοχή ή βοήθειαπου εξασφάλισε το 1921 έναντι των αντιβενιζελικών.

ο ίδιος ο Ιωάννης Μεταξάς,ο σημαντικότερος Έλληνας στρατιωτικός σχεδιαστής της εποχής,τόνισε ότι η απόφαση αυτή δεν ήταν εφαρμόσιμη με τα παρόνταδεδομένα. Αρνήθηκε να αναλάβει την ηγεσία του στρατού

Προφανώς, ο Βενιζέλος δεν υπήρξε όργανο ξένων δυνάμεων.Προσπαθούσε πάντα να εκμεταλλεύεται υπέρ της πατρίδας τουτις επιδιώξεις των μεγάλων δυνάμεων στην Εγγύς Ανατολή. Τογεγονός ότι από τις αποφάσεις μπορεί να ευνοούντο τα βρετανικάσυμφέροντα δεν σημαίνει ότι τα ελληνικά συμφέροντα ετίθεντο σεδεύτερη μοίρα.

Χαρακτηριζόταν από εξαιρετικέςδιπλωματικές ικανότητες, λόγω των οποίων απέκτησε διεθνέςκύρος, που έκτοτε δεν έχει αποκτήσει άλλος Έλληνας πολιτικός.

Οι αντιβενιζελικοί ηγέτες δεν ήταν πολιτικά άπειροι ή ανίκανοι.Αλλά δεν είχαν τη διαύγεια του Βενιζέλου και την κατανόηση πουείχε εκείνος για τη λειτουργία του διεθνούς συστήματος. Έδειξανεπίσης υπέρμετρη υποχωρητικότητα στον συναισθηματισμό.

Έδωσε,πράγματι, τη διαταγή της προελάσεως πέραν της ζώνης τηςΣμύρνης (π.χ. στο Ουσάκ), αλλά το έκανε για μια πολύπεριορισμένη περιοχή κοντά στα όρια της ζώνης της Σμύρνης,εξυπηρετώντας και τις ανάγκες αμύνης των συμμαχικώνδυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή.

Από το 1910 (σίγουρα από το 1912) ο Βενιζέλος έδειξε πως είχεμια βασική αρχή στη διεθνή στρατηγική του, που υπαγόρευε τιςαποφάσεις του: «ποτέ μόνοι». Βασιζόταν στη συμμετοχή σεμεγάλους διεθνείς συνασπισμούς που θα εξασφάλιζαν στηνΕλλάδα μια επικράτηση ανέφικτη με τις δικές της μόνονδυνάμεις.

ι δυσάρεστες αυτές τάσεις περιορίστηκανκαι η Ελλάδα επανήλθε στη βασική φιλελεύθερη κοίτη τηςπαράδοσής της.

με τη σύντομη εξαίρεση τηςδικτατορίας του Θεόδωρου Πάγκαλου το 1925-26 (του μόνουελληνικού καθεστώτος που εξέτασε το ενδεχόμενο νέου πολέμουμε την Τουρκία για να αμφισβητηθεί η διευθέτηση της Συνθήκηςτης Λωζάννης), το ελληνικό κράτος έγινε υποστηρικτής τουυπάρχοντος εδαφικού καθεστώτος και της διεθνούς νομιμότητας

ρώτου αιώνα τηςελληνικής ανεξαρτησίας, κατά τον οποίο βασικός στόχος ήταν ηυλοποίηση της Μεγάλης Ιδέας.

Το βέβαιονόμως είναι ότι, με τον Εθνικό Διχασμό, οι Έλληνες κάναμεπραγματικά ό,τι μπορούσαμε για να οδηγηθούν τα πράγματαστην ήττα και στην Καταστροφή.

Ωστόσο, η Δίκη των Εξ αποτελούσε παρωδία δικαστικήςδιαδικασίας και οδήγησε, ουσιαστικά, σε μια δικαστικήδολοφονία.

Η αβασίλευτη δημοκρατία του Μεσοπολέμου, που ανακηρύχθηκετο 1924, εδράστηκε στο αίμα του εσωτερικού εχθρού, κάτι πουτην έκανε ασταθή, ίσως και θνησιγενή.

Το πλήγμα τηςΚαταστροφής επομένως έφερε και την πρώτη (έστω αμυδράσυγκαλυμμένη) στρατιωτική δικτατορία της σύγχρονης ελληνικήςπολιτικής ιστορίας.

Σε κάθε περίπτωση, η Δίκη των Εξ σηματοδοτούσε όχι μόνον τηνκορύφωση, αλλά και τη μετεξέλιξη (και την εμπέδωση) τουΕθνικού Διχασμού.

Είναι τραγικά ειρωνικό το ότιτελικά, το 1916, η αντιβενιζελική κυβέρνηση ήταν αυτή πουπαρέδωσε το Ρούπελ στους Γερμανοβουλγάρους, με αποτέλεσμανα ακολουθήσει η κατάληψη του συνόλου της ΑνατολικήςΜακεδονίας από αυτούς. Οι άνθρωποι που κατηγόρησαν τονΒενιζέλο για προδοσία, επειδή «ήθελε» να «δώσει» τηνΑνατολική Μακεδονία, ήταν αυτοί που την έχασαν, και μάλισταχωρίς να πολεμήσουν.

Ο γνωστός εθνικιστής διανοούμενος εκ-φράζει σαφώς την προτίμησή του στο Παλαιό Καθεστώς, ενώ παράλληλα ο φίλος τουΊων Δραγούμης θα ισχυριστεί ότι «η εισβολή του φραγκισμού» στην Ελλάδα συνέβαλεστην έκπτωση των κοινωνικών ηθών «με τη μορφή σνομπισμού, ξιπασιάς, ξενολατρί-ας, χρηματισμού, [...] αριβισμού, ασυνειδησίας, αναξιοπρέπειας και δουλοφροσύνης,κάθε λογής παλαιανθρωπιάς ή ελαφρομυαλιάς».15

Μετά την ήττα του ’97 η διάψευση των προσδοκιών για την ανεπάρκεια του κρά-τους να χειριστεί τα ζωτικά συμφέροντα του έθνους, όπως το Μακεδονικό και το Κρη-τικό ζήτημα, είχε προκαλέσει την αντίδραση μιας μεγάλης μερίδας Ελλήνων εναντίοντου «σάπιου» πολιτικού συστήματος. Σε αυτήν ακριβώς τη φάση, κυρίαρχα στοιχείατου πολιτικού λόγου αναδείχτηκαν ο ανορθολογισμός, ο αντικοινοβουλευτισμός καιη θρησκεία.

εν είναιλοιπόν αλήθεια ότι στη Νεότερη Ελλάδα η βασιλεία επιβλήθηκε τάχα απόξένες δυνάμεις σε έναν λαό με δήθεν προαιώνια αντιβασιλικά γονίδια.Αρχικά, η αποδοχή της υπήρξε σχεδόν καθολική, για προφανείς λόγους. Ηβασιλεία εξασφάλιζε την απαραίτητη υποστήριξη Μεγάλων Δυνάμεων γιατην ανεξαρτησία του νεοελληνικού κράτους, αλλά και για τη μελλοντικήτου επέκτα-ση. Αποτελούσε επίσης εγγύηση εσωτερικής σταθερότητας και αποτροπήςανεξέλεγκτων εμφυλίων συγκρούσεων, όπως αυτές που συνόδευσαν τονΑγώνα της Ανεξαρτησίας.

κόμη και αν εξαιρεθούν οι περίοδοι ξένης κυριαρχίας (ρωμαϊκής,φραγκικής, οθωμανικής), ο Ελληνισμός έζησε το μεγαλύτερο διάστημα υπόβασιλεία (ομηρική, μακεδονική, ελληνιστική, βυζαντινή).4

Το 1955, η άνοδος του Κωνσταντίνου Καραμανλή στηνπρωθυπουργία συμβολίζει την ουσιαστική ολοκλήρωση αυτής τηςδιαδικασίας

Με άλλα λόγια, ο πόλεμος καιη δική της ουδετερότητα πρόσφεραν στην Τουρκία τη χρυσή ευκαιρία ναανατρέψει μονομερώς την προϋπάρχουσα ισορροπία, δημιουργώνταςτετελεσμένα γεγονότα τόσο στη Δυτική Θράκη όσο και στην Πόλη.

Μόνο μέσα από τη θύελλα ενός νέου πολέμου και μίας νέας εμφύλιαςσύρραξης και μέσα από την κοσμογονία της μεταπολεμικήςανασυγκρότησης ξεπεράστηκε ουσιαστικά ο Διχασμός του 1915 ως κρίσηεθνικής ολοκλήρωσης. Οι πρόσφυγες επιτέλους αφομοιώθηκαν. Τα παιδιάκαι τα εγγόνια τους δεν γνώρισαν το ρατσιστικό μίσος που αντιμετώπισανοι γονείς τους. Οι αλλοεθνείς μειονότητες χάθηκαν σχεδόν όλες (εκτός απόμία). Οι μεταπολεμικές οικονομικές και πολιτικές ανακατατάξεις εξάλειψαντο παλιό χάσμα ανάμεσα στην Παλαιά Ελλάδα και τις Νέες Χώρες. Η ίδιαη διάκριση, άλλωστε, ξεχάστηκε.

Για τον μεγάλο όγκο της, την κρίσιμη ώρα, η έλλειψηαφομοίωσης σήμανε την απουσία όχι μόνο πρακτικών δυνατοτήτωνδιαφυγής, αλλά και έμπρακτης αλληλεγγύης εκ μέρους του χριστιανικούπληθυσμού. Εντελώς αντίθετα, στην Παλαιά Ελλάδα όχι μόνο οχριστιανικός πληθυσμός αλλά και οι αρχές (με επικεφαλής την ΟρθόδοξηΕκκλησία και την Αστυνομία Πόλεων) έκαναν το παν για να κρύψουν καινα σώσουν τους Ισραηλίτες συμπολίτες τους. Η «επιταγή» της αφομοίωσηςείχε, τελικά, αντίκρισμα και εξαργυρώθηκε στο ακέραιο.

ΟΣοφούλης προφανώς δεν συνειδητοποιούσε τι έκανε όταν υπέγραφεαμέριμνα το περιβόητο συμφωνητικό με τον Στυλιανό Σκλάβαινα,επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΚΚΕ («ΠαλλαϊκούΜετώπου»), τον Φεβρουάριο του 1936. Το συμφωνητικό, που δεν ήταν κανπροορισμένο να μείνει μυστικό, περιείχε ολόκληρο κυβερνητικόπρόγραμμα, σε αντάλλαγμα για την κοινοβουλευτική υποστήριξη του ΚΚΕσε μελλοντική κυβέρνηση των Φιλελευθέρων.77 Όχι μόνο επιβεβαίωνεπανηγυρικά το φάσμα του «βενιζελοκομμουνισμού» (δίνοντας τροφή στηδεξιά προπαγάνδα για τις επόμενες δεκαετίες), αλλά και νομιμοποιούσεέμμεσα την αριστερή στροφή των Βενιζελικών μαζών – ακριβώς αυτό πουέπρεπε να φοβάται η Βενιζελική ηγεσία.

Από την πλευρά του, το ΚΚΕ ήταν επιτέλους έτοιμο να αρπάξει τηνιστορική στιγμή. Εκτός από τη θεαματική προσέγγιση του προσφυγικούκόσμου ως συνόλου,81 το κόμμα έδωσε επίσης συγκεκριμένη μορφή στομέτωπο εργατών και αγροτών υπό την ηγεμονία της εργατικής τάξης – έναόραμα που συνεχώς του διέφευγε από την ίδρυσή του. Ήταν η μεταφοράτων αγροτικών του οργανώσεων στο «Ενιαίο» ΑΚΕ και, στη συνέχεια, ησυγκρότηση «Λαϊκού Μετώπου» μαζί του.82 Στο μέσο της κρίσης αστικήςηγεμονίας, οι Βενιζελικές έως τότε μάζες προσφύγων και νέωνμικροϊδιοκτητών, καθώς και γενικότερα οι προδομένοι Δημοκρατικοί, θαπρομήθευαν τις δυνάμεις και τους συμμάχους που χρειάζονταν για ναεφαρμοστεί με επιτυχία αυτό το σχέδιο.Μόνο στο φως αυτής της διαφαινόμενης προοπτικής και όχι με τον μύθοτης δήθεν άμεσης κομμουνιστικής εξέγερσης, μπορούν να ερμηνευθούντόσο η δικτατορία του Μεταξά όσο και οι αδύναμες φωνές διαμαρτυρίαςτων αστικών κομμάτων.

ντίθετα, ο Αντιβενιζελισμός, παρά την πομπώδη εθνικιστική ρητορείακαι τον βυζαντινό ρομαντισμό που περιέβαλλε τον βασιλέα Κωνσταντίνοτον «ΙΒ ́», προτίμησε στον Α ́ Παγκόσμιο Πόλεμο την ουδετερότητα, πουκατέληξε να σημαίνει στην πράξη εγκατάλειψη των αλυτρώτων στη μοίρατους. Η ουδετερότητα παρουσιάστηκε από τον Αντιβενιζελισμό σανκαλύτερη τάχα μέθοδος για τη σωτηρία των Ελλήνων της Τουρκίας, με τηναποφυγή ανοικτής σύγκρουσης μαζί της. Αυτή την εξήγηση έδωσε οΤσαλδάρης και το 1930.63 Αλλά, με δεδομένη την πραγματική κατάστασητο 1914-15 και τη μαζική εφαρμογή της τουρκικής πολιτικής εκτοπίσεων,μία τέτοια εξήγηση φαίνεται αφελής και ανεδαφική στην καλύτερηπερίπτωση, αν όχι εντελώς παραπλανητική και φαρισαϊκή.

τις άλλες γλώσσες, χρησιμοποιείται κατά κανόνα ο ίδιοςόρος (monarchy) για δύο ξεχωριστές έννοιες, που στα ελληνικά υπάρχει ηευχέρεια να αποδοθούν με δύο διαφορετικούς όρους: «βασιλεία» και«μοναρχία». Κατά συνέπεια, μπορεί στα ελληνικά να γίνει λόγος για«βασιλευόμενη δημοκρατία», ενώ στις άλλες γλώσσες το ίδιο ακριβώςκοινοβουλευτικό πολίτευμα ορίζεται ως «συνταγματική μοναρχία»(constitutional monarchy).

Η Καταστροφή μπορούσε επίσης να είχε καταστήσει ιστορικάξεπερασμένη την αντιπαράθεση Βενιζελισμού και Αντιβενιζελισμού. Αυτόπίστεψαν πολλοί τότε. Ωστόσο, ο Εθνικός Διχασμός αναζωπυρώθηκε καιπαρατάθηκε εξαιτίας της τροπής που πήραν τα πράγματα.

rofessor Leon used a variety of sources, andconducted extensive research in the historical archives of the Greek, French,English and German foreign ministries. He was also the main author of a chap-ter on Greece and WWI in the multi-volume History of the Greek Nation.18

Το 1945-46, κατά τη λευκή τρομοκρατία, η Αριστερά κατήγγειλε ότι είχε 1.298 νεκρούς απότη δράση των ακροδεξιών συμμοριών25 –αριθμός επίσης τεράστιος σε σύγκριση μετις προγενέστερες εμπειρίες της ελληνικής κοινωνίας

Ο ίδιος ο Εθνικός διχασμός του 1915-17, κατά τονοποίο δημιουργήθηκαν ακόμη και δύο αντιτιθέμενα μεταξύ τους ελληνικά κράτη,πραγματοποιήθηκε με ξένη στρατιωτική επέμβαση στην Αθήνα και έλαβαν χώρα πο-λιτικές δολοφονίες, είχε όμως σχετικά λίγα θύματα: σύμφωνα με επίσημες πηγές,στα Νοεμβριανά (την πλέον πολύνεκρη, και όχι μόνον ενδοελληνική, σύγκρουση τηςπεριόδου του Εθνικού διχασμού) οι νεκροί ήταν 117

το φαινόμενο της βίας του 1943-44 ήταν πρωτόγνωρο στην ελλη-νική ιστορία

Οι νεκροί στο κίνημα του 1935 ήταν 9ή 10, εάν συνυπολογιστούν και οι τρεις που εκτελέστηκαν μετά την παραπομπή τουςστο στρατοδικείο20

anticommunism.pdf

YLI.1928-1936.doc

Ἡ κρίση του κοινοβουλευτισμού στη διάρκεια του Μεσοπολέμου ανάγεται σε δύοσημαίνοντα φαινόμενα του πρώτου τετάρτου του 20ού αιώνα. Πρώτον, στο κίνημαστο Γουδί το 1909, το οποίο σηματοδότησε τη δυναμική είσοδο του στρατού στηνκεντρική πολιτική σκηνή της χώρας. Μόνο με την πάροδο των χρόνων και τημεσολάβηση κι άλλων παραγόντων η ανάμειξη αυτή θα λάβει ευρύτερες διαστάσεις,με τάσεις χειραφέτησης και αυτονόμησης του στρατεύματος απὀ τους πολιτικούς τουπάτρωνες. Δεύτερον, ο Εθνικός Διχασμός του 1915-1917, αποτελεί μια μεγάληιστορική τομή, χωρίς την οποία η ανάλυση του Μεσοπολέμου είναι αδύνατη.

Η μια είναι ο Ελευθέριος Βενιζέλοςπου λόγω της βαθιάς πίστης του στις αρχές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας οδηγήθηκε στηναπόφαση της διάλυσης της Βουλής των Λαζάρων και στη διενέργεια εκλογών τις οποίες και έχασε απότη βασιλική πτέρυγα με τις τραγικές συνέπειες που αυτή η διαδικασία προκάλεσε στην πορεία τηςΜικρασιατικής Εκστρατείας.

Ο Καραμανλής και το επιτελείο του συνειδητά προσπάθησαν και επέτυχαν να υπερβούν την κρίση των θεσμών συνολικά, δηλαδή την κληρονομιά και του Εθνικού Διχασμού και του εμφυλίου πολέμου. Η νομιμοποίηση του ΚΚΕ έλυνε προβλήματα του εμφυλίου πολέμου· η επίλυση του Πολιτειακού με το δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου 1974 (το μόνο έντιμο της ελληνικής πολιτικής ιστορίας) έκλεινε ένα κεφάλαιο του Εθνικού Διχασμού.

Από την άλλη πλευρά, η δικτατορία του 1967-74 δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Αποτέλεσε την κορύφωση της «κρίσης των θεσμών», η οποία ξεκίνησε με την έναρξη του Εθνικού Διχασμού το 1915, συνέχισε με τις διαδοχικές αναρριπίσεις του, και περιέλαβε επίσης τον εμφύλιο πόλεμο στη δεκαετία του 1940, ο οποίος προκάλεσε νέες πολιτικές και ψυχολογικές επιβαρύνσεις στη μετεμφυλιακή εποχή.

Η κοινοβουλευτική δημοκρατία έπεσε το 1967, ενώ δεν αντιμετώπιζε δομικό κίνδυνο, π.χ. ένα μαζικό κόμμα που προωθούσε δικτατορία του ενός ή του άλλου τύπου. Επεσε επειδή τελμάτωσε μέσα σε μια ανούσια πολιτική πόλωση και έχασε τον έλεγχο των εξελίξεων. Το ίδιο όμως είχε συμβεί το 1936.

... στο παλάτι επικρατούσε και μεγάλη ανασφάλεια. Οι αλλεπάλληλες εκθρονίσεις είχαν δημιουργήσει στους Γλίξμπουργκ ευερέθιστα αντανακλαστικα. Κυρίαρχο ήταν το σύνδρομο του Ελευθερίου Βενιζέλου. Όταν καποιος πολιτικός αποκτούσε δημοτικότητα και ισχύ, αυτόματως θεωρούνταν στο παλάτι υποψήφιος θύτης της δυναστείας. Και αυτό εξελισσόταν σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Αυτό κρύβεται πίσω από τη ρήξη των ανακτόρων με τον Παπάγο, τον Μαρκεζίνη, τον Καραμανλή, τον Γεώργιο Παπανδρέου. Και φυσικά η βασιλική απαίτηση για απ'ευθείας ανάμιξη στη διακυβέρνηση της χώρας μόνο με αδύνατους πρωθυπουργος μπορούσε να ικανοποιηθεί.

ο Τσερέπης είπε ότι αποστρέφεται τη βία («η καρδία του δεν γνωρίζει παρά την αγάπην»), αλλά έπρεπε να «απαλλάξει την Ελλάδα από την τυραννία». Είχε «αντιπάθεια προς τον Βενιζέλον, όστις εσυκοφάντει την χώραν του παρά την Αντάντ, κάμνων να πιστευθή ότι υπήρχον γερμανόφιλοι εν Ελλάδι, και ότι μόνος αυτός και οι φίλοι του ήσαν ανταντόφιλοι».

Για το απόρρητο και αν ήρθε η ώρα να πάψει η επίκλησή του δήλωσε: «Με βάζετε σε μεγάλο πειρασμό τώρα. Είναι λίγο παράταιρο να υφίσταται κριτική ένα θεσμικά κατοχυρωμένο απόρρητο όπως αυτό για λόγους εθνικής ασφάλειας. Η κυβέρνηση στέκεται σε αυτά που λέει ο νόμος. Από την άλλη σε ένα θέμα στο οποίο αν πράγματι ευσταθεί παρότι δεν υπάρχει κανένα τεκμήριο, μιλάμε για ισχυρισμούς που μπλέκουν διάφορα θέματα και επ’ αυτού περιχαρακώνονται κάποιοι φανατικά γύρω από το δημοσιογραφικό απόρρητο το οποίο είναι ιερό. Το απόρρητο που είναι θεσμικά κατοχυρωμένο για λόγους εθνικής ασφαλείας εύκολα να γίνει φειγ βολάν και από την άλλη ιερό το άλλο απόρρητο και ούτε κουβέντα».

Το συμπέρασμα που βγαίνει δεν είναι ότι «έφταιγαν» οι βενιζελικοί ή ότι «δεν έφταιγαν» οι κωνσταντινικοί. Το συμπέρασμα είναι ότι οι επιτελείς του ΕΣ – ως σύνολο – είχαν σοβαρή επαγγελματική αδυναμία την οποία κατά επισκιάζει βολικά η ιστορική πολιτική διαμάχη.

εκκαθαρίσεις βενιζελικές εκκαθαρίσεις του ’16 και ’17 κατά τις οποίες απομακρύνθηκαν αξιωματικοί που είχαν, όντως, εμπειρία των Βαλκανικών Πολέμων κατά τους οποίους ο ΕΣ είχε σχεδιάσει και διευθύνει ο ίδιος τις επιχειρήσεις του.

εν μέρει ΚΑΙ στην απομάκρυνση των εμπειροπόλεμων βενιζελικών αξιωματικών αμέσως μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του ’20 και την επαναφορά βασιλοφρόνων αξιωματικών οι οποίοι, ακόμη και αν ήταν ικανοί ή ενδεχομένως είχαν αδίκως απομακρυνθεί, είχαν απόσχει πλέον πολύ χρόνο από τις μάχες και είχαν χάσει τις – πυκνές, λόγω Παγκοσμίου Πολέμου – εξελίξεις στη διεξαγωγή πολεμικών επιχειρήσεων.

το 1945, σε δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε στη Γαλλία, το 57% των ερωτηθέντων πίστευε πως η Σοβιετική Ένωση είχε τον πιο καθοριστικό ρόλο στην νίκη του ναζισμού, ποσοστό που μειώθηκε το 1994 στο 25% και στο 23% το 2015, ενώ αντίστοιχα αυξήθηκε σημαντικά το ποσοστό των ΗΠΑ – από 20% το 1945 σε 54% το 2015 (Πηγή: δημοσκοπήσεις IFOP 1945, 1994, 2004, 2015).

Θανάσιμη απειλή αποτελούσαν δύο υπερσύγχρονα θωρηκτά που η Τουρκία περίμενε να παραλάβει από βρετανικά ναυπηγεία το καλοκαίρι του 1914.

Η πρώτη είναι απόρροια της γεωπολιτικήςσημασίας της Ελλάδας για την προαγωγή των αξονικών στρατηγικών συμφερόντωντων αντιμαχόμενων δυνάμεων - Αντάντ - Κεντρικές δυνάμεις -, με αποτέλεσμα τηνκατάφωρη παραβίαση της ελληνικής εδαφικής κυριαρχίας και τη μετατροπή της ελλη-νικής εδαφικής επικράτειας σε κέντρο ανεφοδιασμού - επιμελητείας - εγκατάστασηςξένων στρατιωτικών δυνάμεων.

Όπως εξάγεται από πρωτογενείς πηγές, η ελληνι-κή πολιτική ουδετερότητα ήταν ζωτικής σημασίας για την ευόδωση της πολιτικής τωνΚεντρικών Δυνάμεων. Χαρακτηριστικά ο Γερμανός υπουργός εξωτερικών, Γιάγκωβ,σε τηλεγράφημά του (31 Ιουλίου 1914) προς τις γερμανικές πρεσβείες στη Βιέννηκαι στη Ρώμη αναφέρει: «Προσπαθούμε να εμποδίσωμε την Ελλάδα να λάβει μέρος στονπόλεμο εναντίον της Τριπλής Συμμαχίας». Τοιουτοτρόπως σε ανταποκρίσεις των Γερ-μανών πρέσβεων στην Αθήνα και στην Κωνσταντινούπολη αναφέρονταν ότι «η Ελλάςθα πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίες στις Κεντρικές Αυτοκρατορίες, εάν έμενε ουδέτερη». 56

Αντίστοιχα και για την Αντάντ η ελληνική πολιτική ουδετερότητα,57 τουλάχιστον στηνπρώτη φάση του Α ́ Παγκοσμίου Πολέμου, εξυπηρετούσε τον στρατηγικό της στόχογια διπλωματική διείσδυση - προσέγγιση των βαλκανικών συνδαιτυμόνων της Ελλά-δος, ιδιαίτερα της Βουλγαρίας.

Η αιτιολόγησηαυτής της πτυχής είναι διττή και συνομολογείται από την έσχατη αναγκαιότητα τηςεκάστοτε κρατικής οντότητας για εσωτερική τάξη και εξωτερική ασφάλεια, καθώς καιαπό την ιδιαιτερότητα της ελληνικής περίπτωσης, που συνίσταται στην εγκαθίδρυσηενός κράτους δυνάστη από τους πολιτικούς θεσμούς της κομματοκρατίας.54 Απότοκοείναι η εξάρτηση από τη Δύση ν’ αναδεικνύεται σε κύριο μέσο εξωτερικής πολιτι-κοοικονομικής-στρατιωτικής εξισορρόπησης τόσο για την ενίσχυση της εσωτερικήςνομιμοποίησης των ελλαδικών κυβερνήσεων, όσο και για την ανάσχεση των άμεσωνεξωτερικών-εσωτερικών απειλών τους.

Στιςαδιάλλακτεςαντιβενιζελικέςεφημερίδεςτοαίτηματηςσυμφιλίωσηςδενδια-τυπώθηκε,ενώοεσωτερικόςεχθρόςεξακολουθούσεναείναιοβενιξελισμός,συ-χνάβέβαιαωςσυνοδοιπόροςτουκομμουνισμού,ὡς«σύμπραξητηςΜόσχαςμε

κυρίαρχη εκείνη την περίοδο στην Ευρώπη αντίληψη ότι τις αντιφάσεις που δεν μπορεί να λύσει με δημοκρατικά μέσα η αστική κοινοβουλευτική διαχείριση μπορεί να τις υπερβεί δυναμικά ένας ισχυρός άνδρας με δικτατορικές εξουσίες, το περίφημο δόγμα – μύθο του Φύρερ Πρινσίπ. Ο χαρισματικός ηγέτης της φιλελεύθερης οικογένειας Ελ. Βενιζέλος το επιχειρεί με την πραξικοπηματική ενέργεια του κινήματος του ’35 και αποτυγχάνει.

που παρά την αποχή βενιζελικών και αριστερών συγκεντρώνει το… 97,80% και 400 χιλιάδες περισσότερους ψηφοφόρους από τους εγγεγραμμένους στους εκλογικούς καταλόγους των τελευταίων βουλευτικών εκλογών του 1933(!)

Αιχμή της αντιπαράθεσης που διατρέχει όλη την μεσοπολεμική περίοδο το καθεστωτικό πρόβλημα. Σε πρώτη φάση το καθεστωτικό φαίνεται να λήγει με το δημοψήφισμα του 1924 και την εγκαθίδρυση της Β΄ Ελληνικής Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Δημοψήφισμα που αναγνώρισε και τμήμα της φιλοβασιλικής οικογένειας με επικεφαλής τον αρχηγό του Κόμματος των Ελευθεροφρόνων Ιωάννη Μεταξά.